خطبهی دوم:
حمد و ستایش از آن الله است، او را ستایش گفته و از او یاری جسته و آمرزش میخواهیم و از بدیهای نفس خود و کارهای ناشایستمان به او پناه میبریم. الله هرکه را هدایت کند او گمراهگری نخواهد داشت و هرکه را گمراه سازد او هدایتگری نخواهد یافت و گواهی میدهم که معبودی به حق نیست جز الله که واحد و بیشریک است و گواهی میدهم که محمد، بندهی الله و پیامبر اوست. خداوندا بر بنده و پیامبرت محمد و بر اهل بیت و یاران او درود و سلام فرست.
اما بعد، ای بندگان خداوند:
این فضائل و این درجات را که اهل موسم و حجاج در منی به دست میآورند تنها مخصوص آنها و منحصر به آنها نیست، بلکه دیگر مسلمانان در دیگر سرزمینها نیز بهرهای فراوان از آن دارند زیرا آنان نیز با تلاش و کوشش و روزه و ذکر و دیگر طاعات در این روزهای دهگانه شریک حجاج هستند و همچنین با قربانی کردن در روز عید و روزهای تشریق با آنان در تقرب به خداوند شریکند، و همینطور با آسودگی در عید و خوردن و نوشیدن...
چنانکه در ده روز اول ذی الحجة با انواع طاعات و عباداتی که برای انجام آن تلاش کردهاند و صبر پیشه نمودهاند با دیگر حجاج شریکند. اینگونه همهی امت در مهمانی خداوند بوده و از فضل وسیع او بهره بردهاند و بر سفرهی جود و کَرَم و احسانش جمع شده و بر ذکر خداوند و ترجیح خشنودی او بر هوای نفس و شهوات متحد گشتهاند و چهرهی امتی را برای جهانیان به ترسیم آوردهاند که خداوند متعال آن را چنین توصیف نموده است:
﴿إِنَّ هَٰذِهِۦٓ أُمَّتُكُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ وَأَنَا۠ رَبُّكُمۡ فَٱعۡبُدُونِ ٩٢﴾ [الأنبياء: ٩٢].
«این است امت شما که امتی یگانه است و من پروردگار شمایم، پس مرا عبادت کنید».
پس ای بندگان خداوند، پروای او را پیشه سازید و نعمتهای او را به یاد آورید که اینچنین مواسم خیر و فرصتها و روزهای با ارزش را برای شما فراهم ساخته تا آن را با خشنودی پروردگار آباد سازید و آرامش قلبی را به دست آورید و درون خود را پاک سازید و زندگی پاک و خوش را به دست آورید.
و همیشه به یاد داشته باشید که خداوند شما را به درود و سلام بر خاتم پیامبران و فرستادهی پروردگار جهانیان امر نموده و در کتاب خود فرموده است:
﴿إِنَّ ٱللَّهَ وَمَلَٰٓئِكَتَهُۥ يُصَلُّونَ عَلَى ٱلنَّبِيِّۚ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ صَلُّواْ عَلَيۡهِ وَسَلِّمُواْ تَسۡلِيمًا ٥٦﴾ [الأحزاب: ٥٦].
خداوندا بر بنده و پیامبرت محمد درود و سلام فرست و از چهار خلیفهی وی: ابوبکر و عمر و عثمان و علی و از دیگر اهل بیت و صحابه و تابعین و کسانی که تا قیامت به نیکی از آنان پیروی نمایند و همچنین از ما با عفو و بزرگواری و احسان خویش راضی و خشنود باش ای گرامیترین گرامیان.
خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده، خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده، خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده و حوزهی دین را محافظت نما و دشمنان دین و دیگر طاغیان و مفسدان را نابود گردان و میان قلوب مسلمانان الفت ایجاد کن و صف آنان را یکی گردان و رهبرانشان را اصلاح نما و کلمهی آنان را بر حق متحد گردان ای پروردگار جهانیان.
خداوندا دینت را، و کتاب را، و سنت پیامبرت محمد ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ و بندگان مومن مجاهد راستینت را یاری ده.
خداوندا ما را در سرزمینهایمان ایمن گردان و والیان و مسئولان ما را اصلاح نما. خداوندا دین ما را که نگهدارندهی امر ماست و دنیای ما را که محل زندگی ماست و آخرت ما را که بازگشتگاه ماست اصلاح نما و زندگی را برای ما عامل افزونی نیکیها و مرگ را عامل آسودگی از بدیها قرار ده.
خداوندا ما از تو انجام نیکیها و ترک بدیها و دوستی مستمندان را خواهانیم، و اینکه ما را مورد آمرزش و رحمت خود قرار دهی و اگر برای گروهی ارادهی فتنهای داری ما را بیآنکه در فتنه واقع شویم به سوی خودت باز گردان.
خداوندا بیماران ما را شفا ده و مردگان ما را بیامرز و ما را به آن خواستههایی که باعث رضایت خودت هست برسان و اعمال ما را با نیکیها خاتمه ده.
خداوندا مسلمانان را در هر جا که هستند حفظ نما، خداوندا آنان را در سوریه و در فلسطین و در میانمار محافظت کن. خداوندا آنان را بر دشمانت و دشمنانشان یاری ده. خداوندا آنان را پیروزی عطا کن، خداوندا برای آنان باش و علیه آنان مباش. خداوندا شکستشان را جبران کن و به ضعیفشان رحم کن و زخم دیدهشان را شفا ده و به کشته شدگانشان اجر شهادت عطا کن. خداوندا عورتهایشان را بپوشان و ترسشان را از بین ببر، ای پروردگار جهانیان.
خداوندا آنطور که خود میخواهی ما را از شر دشمنانمان و دشمنانت محافظت کن. خداوندا ما تو را در در برابر آنان قرار میدهیم و از بدیهایشان به تو پناه میبریم.
خداوندا این حج را حجی مبرور قرار ده، با گناهانی بخشیده شده و عمرهای پذیرفته شده.
«پروردگارا دلهایمان را پس از آنکه ما را هدایت نمودی دستخوش تغییر مگردان و ما را از جانب خود رحمتی عطا کن، همانا توی که بخشندهای» [آل عمران: ٨].
«پروردگارا ما در حق خود ستم روا داشتیم و اگر تو ما را مورد مغفرت و رحمت خود قرار ندهی بیتردید از زیانکاران خواهیم بود» [الأعراف: ٢٣].
«پروردگارا ما را در دنیا و در آخرت نیکی عطا کن و از عذاب آتش محافظت نما» [البقرة: ٢٠١].
و درود و سلام خداوند بر پیامبرمان محمد و بر همهی اهل بیت و یاران او، و الحمدلله رب العالمین.