خطبهی دوم:
ستایش ویژهی الله است که قدرتش عظیم است و برهانش قوی و هر چه بخواهد شدنی است، و گواهی میدهم که معبودی به حق نیست جز الله که واحد و بیشریک است و رحیم است و رحمان، و گواهی میدهم که پیامبر و سرور ما محمد، بندهی او و پیامبرش و تایید شده با معجزهی قرآن است. خداوندا بر بنده و پیامبرت محمد و بر اهل بیت و یاران او که اهل ایمان و احسان بودند درود و سلام و برکت ارزانی دار.
اما بعد: با محبت و طاعت خداوند، تقوای او را پیشه سازید و با معصیت، خود را در معرض خشم او قرار ندهید.
بندگان خداوند:
در راه حق یاوران هم باشید و در دین، برادر یکدیگر. اهل نصیحت باشید که نصیحت به معنای دوست داشتن هر نیکی و پیروزی و عزت و تایید برای نصیحت شونده است.
از تمیم داری ـ رضی الله عنه ـ از رسول خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ روایت است که فرمود: «دین نصیحت است» گفتند: برای چه کسی ای پیامبر خدا؟ فرمود: «برای الله و برای کتابش، و برای پیامبرش، و برای ائمهی مسلمانان و عموم آنان» [به روایت مسلم].
از جملهی حقوقی که مسلمان بر گردن دیگر مسلمانان دارند اهمیت به امور آنان و انجام حقشان و دعا برای آنها و تلاش در راه سود رساندن به آنان و دست کشیدن از رساندن اذیت و زیان به آنها است.
پیامبر خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ میفرماید: «از ما نیست کسی که بزرگ را محترم ندارد و به کوچکتر رحم نکند و به نیکی امر نکند و از منکر باز ندارد».
و در حدیث وارد شده است که پیامبر خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند: «مومن نسبت به مومن دیگر مانند یک بنا است که بخشی از آن بخش دیگر را محکم میدارد». همچنین در حدیث آمده است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند: «مثال مومنان در محبت و دلسوزی و عطوفتی که میان همدیگر دارند همانند یک بدن یگانه است که اگر عضوی از آن به درد آید دیگر اعضای بدن نیز با شب زندهداری و تب با آن همراهی میکنند».
بندگان خداوند:
«همانا الله و فرشتگانش بر پیامبر درود میفرستند. ای کسانی که ایمان آوردهاید بر او درود و سلام فرستید» [الأحزاب: ۵۶].
و رسول خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ میفرماید: «هر کس بر من یک درود فرستد، خداوند به واسطهی آن بر وی ده درود خواهد فرستاد».
پس بر سرور پیشینیان و آیندگان و امام پیامبران درود و سلام فرستید. خداوندا بر محمد و بر آل محمد درود فرست چنانکه بر ابراهیم و بر آل ابراهیم درود فرستادی؛ همانا تو ستوده شده و بزرگواری.
خداوندا بر سرور و پیامبر ما محمد و بر همسران و ذریّه و اهل بیتش درود و سلام فرست و از همهی صحابه و خلفای راشدین، آن امامان هدایتگر: ابوبکر و عمر و عثمان و علی، و از دیگر اصحاب پیامبرت و از تابعین و کسانی که تا قیامت به نیکی از آنان پیروی نمایند راضی و خشنود باش، و از ما نیز به همراه آنان خشنود باش ای مهربانترین مهربانان.
خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت عطا کن. خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت عطا کن و کفر و کافران و شرک و اهل آن را ذلیل و خوار گردان. خداوندا دشمنانت، دشمنان دین را نابود گردان.
خداوندا دینت را و کتابت را یاری کن، ای پروردگار جهانیان؛ همانا تو قدرتمند و استواری.
خداوندا حق را آنگونه که هست برای ما نمایان گردان و پیروی از آن را نصیب ما گردان و باطل را همانگونه که هست به ما نشان ده و دوری از آن را نصیب ما گردان و آن را بر ما مُشتَبَه مگردان که راه گمراهی در پی گیریم...
خداوندا گناهان گذشته و آینده و پنهان و آشکار ما و آنچه را خود به آن آگاهتری بیامرز. تویی که پیش میاندازی و تویی که به تاخیر میاندازی، معبودی به حق جز تو نیست.
خدایا ما را از شر خودمان و کارهای بدمان در امان بدار. خداوندا ما از شر هر صاحبشری در امان بدار ای پروردگار جهانیان.
خداوندا ما و ذریهی ما را از ابلیس و ذریهاش و سربازانش در امان بدار ای پروردگار جهانیان. خداوندا مسلمانان را از ابلیس و ذریهاش محافظت نما، همانا تو بر هر کاری توانایی.
خداوندا مردگان ما و درگذشتگان مسلمان را بیامرز، خداوندا مردگان ما و درگذشتگان مسلمان را بیامرز، خداوندا آنان را ببخش و بیامرز و از آنان درگذر. خداوندا مردان و زنان مسلمان ـ مردگان و زندگانشان ـ را بیامرز.
خداوندا جوانان ما و دیگر جوانان مسلمان را بیامرز ای پروردگار جهانیان. خداوندا اوضاع ما و اوضاع دیگر مسلمانان ـ بزرگ و کوچکشان ـ را بیامرز.
خداوندا هدایت ما را به ما الهام نما و ما را از شر نفسمان در امان بدار ای پروردگار جهانیان.
خداوندا ما را به رحمت خود نجات ده ای مهربانترین مهربانان. خداوندا ما را باران رحمت عطا کن نه باران عذاب. همانا تو بر هر کاری توانایی.
خداوندا ما را در سرزمینهایمان ایمن بدار و مسئولان ما را اصلاح نما.
خداوندا ای دارای جلال و بزرگواری، از تو مسالت داریم که عاقبت ما را در همهی امورمان خیر گردانی و ما را از خواری دنیا و عذاب آخرت نجات دهی. خداوندا ما از تو عفو و عافیت را در دنیا و آخرت خواهانیم ای مهربانترین مهربانان.
بندگان خداوند:
«همانا الله به عدل و احسان و بخشش به نزدیکان امر نموده و از فحشا و منکر و تجاوز باز میدارد. او شما را اینگونه پند میدهد، باشد که اندرز گیرید (۹۰) و چون با الله پیمان بستید به پیمان خود وفا کنید و سوگندهای [خود را] پس از استوار کردن آنها مشکنید با اینکه الله را بر خود ضامن [و گواه] قرار دادهاید زیرا الله آنچه را انجام میدهید میداند» [النحل: ٩٠-٩١].
پس خداوند بزرگ را یاد کنید تا شما را یاد کند و او را سپاس گویید تا شما را افزون دهد و همانا یاد الله بزرگتر است و الله به آنچه میکنید آگاه است.