خطبهی دوم:
سپاس و ستایش تنها از آن الله است. او را حمد گفته و از او یاری جسته و آمرزش میخواهیم و از بدیهای نفس خود و از بدیهای عمل خود به او پناه میبریم. الله هرکه را هدایت کند او هیچ گمراهکنندهای نخواهد داشت و هرکه را گمراه سازد هیچ هدایتگری نخواهد یافت و گواهی میدهم که محمد بندهی الله و پیامبر اوست. خداوندا بر بنده و پیامبرت محمد، و بر اهل بیت و یاران او درود و سلام فرست.
اما بعد، ای بندگان خداوند:
رسول هدایت ـ که درود و سلام خداوند بر وی باد ـ برای شکرگزاری خداوند به سبب نجات موسی ـ علیه السلام ـ و مومنان همراه او و غرق شدن فرعون و سربازانش و به هدف محکم ساختن رابطهی میان پیامبران ـ علیهم السلام ـ و بیان یکی بودن دین آنان با وجود تعدد شریعتهایشان، روزهی این روز بزرگ را برای امت خود سنت قرار داده است.
شیخین، بخاری و مسلم در صحیح خود از ابن عباس ـ رضی الله عنهما ـ روایت کردهاند که هنگام آمدن رسول خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ به مدینه، وی مشاهده نمود که یهودیان روز عاشورا را روزه میگیرند، پس فرمود: «این روزه چیست؟» گفتند: این روز خوبی است، این روزی است که خداوند بنیاسرائیل را از دشمنشان نجات داد، پس موسی آن را روزه گرفت. پیامبر خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «من از شما به موسی شایستهترم» پس آن را روزه گرفت و امر به روزهی آن نمود.
این لفظِ حدیثِ بخاری است، در لفظ امام مسلم ـ رحمه الله ـ آمده است که یهودیان گفتند: این روزی است بزرگ که خداوند در آن موسی و قومش را نجات داد و فرعون و قومش را غرق نمود، پس موسی آن را روزه گرفت.
و در لفظی که طبرانی روایت کرده آمده است که پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمود: «ما از شما شایستهتر به پیروی از موسی هستیم».
و رسول خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ همچنین خبر از بزرگی اجر روزهی این روز داده و فرموده است: «در مورد روزه عاشورا چنین گمان دارم که باعث بخشیده شدن گناهان سال قبل از آن باشد» این حدیث را مسلم در صحیح خود از ابوقتادهی انصاری ـ رضی الله عنه ـ روایت کرده است.
همچنین در مورد روزهی عاشورا سنت است که یک روز پیش از آن روزه گرفته شود، چنانکه امام مسلم در صحیح خود از ابن عباس ـ رضی الله عنهما ـ روایت کرده است که رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمود: «اگر تا سال آینده زنده بمانم حتما روز نهم را روزه میگیرم».
اما آنچه نزد عالمان به حدیث ثابت است، این است که در مورد روز عاشورا و شب آن هیچ حدیثی دربارهی شادی یا خرج کردن برای خانواده روایت نشده است و همهی احادیث در این مورد مردود است و جز روزهی این روز و یک روز پیش از آن هیچ کار دیگری در این روز مستحب نیست.
بنابراین واجب است از همهی بدعتهای این روز دوری کرد، از جمله: زنده داشتن شب عاشورا و مخصوص گرداندن آن به ذکر و عبادت و دعایی خاص که دعای عاشورا نام دارد و این اعتقاد که هرکس آن را بخواند در آن سال نخواهد مرد! و خواندن سورهای که در آن از موسی ـ علیه السلام ـ یاد شده است در نماز صبح روز عاشورا و جمع شدن در روز آن برای ذکر و دعا و یاد کردن شهادت حسین ـ رضی الله عنه ـ در آن روز بر منابر و این اعتقاد که بُخورِ روزِ عاشورا رُقیهای است که باعث دفع سحر و حسد و جن زدگی و سختیها خواهد شد و دیگر بدعتهایی که خدا و رسولش ـ صلوات الله وسلامه علیه ـ اجازهی انجام آن را ندادهاند و نه هیچ یک از صحابه به آن عمل نکردهاند.
رسول هدایت، پیامبر خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ ما را از نوآوری در دینِ خدا نهی نموده و فرموده است: «هر کس در این کار ما (یعنی دین) چیزی جدید بیاورد که جزو آن نیست، کارش مردود است» یعنی از صاحبش پذیرفته نمیشود. این حدیث را بخاری و مسلم در صحیح خود از ام المومنین عائشه ـ رضی الله عنها ـ تخریج کردهاند.
در لفظی دیگر که مسلم روایت کرده است آمده که رسول خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند: «هر کس [در دین] کاری انجام دهد که دستور ما بر انجام آن نیست، کارش مردود است».
پس ای بندگان خداوند تقوای او را پیشه سازید و با روزهی این روز بزرگ و پایبندی به سنت و پیروی از رسول خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ برای به دست آوردن این فضیلت بزرگ حریص باشید و از بدعتهایی که خداوند اجازهی آن را نداده است دوری کنید که هر خیری در پیروی از سلف صالح است و همهی بدیها از بدعتهایی است که خَلَف ایجاد کردهاند.
و همیشه به یاد داشته باشید که خداوند متعال شما را به درود و سلام بر بهترین انسانها امر نموده و در راستترین سخنها و بهترین کلام، فرموده است:
﴿إِنَّ ٱللَّهَ وَمَلَٰٓئِكَتَهُۥ يُصَلُّونَ عَلَى ٱلنَّبِيِّۚ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ صَلُّواْ عَلَيۡهِ وَسَلِّمُواْ تَسۡلِيمًا ٥٦﴾ [الأحزاب: ٥٦].
خداوندا بر بنده و پیامبرت محمد درود و سلام فرست و از چهار جانشین وی: ابوبکر و عمر و عثمان و علی و از دیگر اهل بیت و صحابه و تابعین و همهی کسانی که تا قیامت به نیکی از آنان پیروی نمایند و همچنین از ما به همراه آنان راضی و خشنود باش ای کریمترین کریمان.
خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده، خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده، خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت عطا کن و حوزهی دین را حفظ نما و دشمنان دین و دیگر طاغیان و مفسدان را نابود گردان و میان قلوب مسلمانان الفت ایجاد کن و صفشان را یکی گردان و رهبرانشان را اصلاح نما و کلمهشان را بر حق و حقیقت یکی گردان ای پروردگار جهانیان.
خداوندا دینت را و کتابت را و سنت پیامبرت محمد ـ صلی الله علیه وسلم ـ و بندگان مومن مجاهد صادقت را یاری ده.
خداوندا ما را در سرزمینهایمان ایمن گردان و مسئولان ما را اصلاح نما. خداوندا دین ما را که نگهدارندهی امر ماست و دنیای ما را که زندگیگاه ماست و آخرت ما را که بازگشتگاه ماست اصلاح نما و زندگی را برای ما عامل افزونی نیکیها و مرگ را عامل آسودگی از هر بدی قرار ده.
خداوندا عاقبت ما را در همهی امور به خیر و نیکی بگردان و ما را از خواری دنیا و عذاب آخرت نجات ده.
خداوندا ما از زوال نعمتت و برگشت عافیتت و خشم ناگهانیات و همهی عوامل خشمت به تو پناه میبریم. خداوندا ما از تو همه نیکیهایی را خواهانیم که بنده و پیامبرت از تو مسألت داشته و به تو از هر بدی و شری پناه میبریم که بنده و پیامبرت محمد ـ صلی الله علیه وسلم ـ از آن به تو پناه آورده است. تو یاری رسانی و هیچ نیرو قدرتی نیست جز از سوی تو.
خداوندا مسلمانان را در سوریه و در غزه و در دیگر بخشهای فلسطین و در میانمار و در همه جای دنیا یاری ده و حفظ نما. خداوندا آنان را بر دشمنانشان یاری ده، خداوندا جان آنان را محافظت نما، خداوندا جان آنان را محفوظ بدار، خداوندا جان آنان را محفوظ بدار. خداوندا مجروحانشان را شفا ده و برای کشته شدگانشان اجر شهادت نصیب گردان ای پروردگار جهانیان.
خداوندا بیماران ما را شفا ده و مردگان ما را بیامرز و ما را به آن آرزوهایی که باعث خشنودی توست برسان و کارنامهی ما را با کارهای نیک خاتمه ده.
خداوندا ما را از شر دشمنانت و دشمنانمان محفوظ دار ای پروردگار جهانیان. خداوندا ما را آنگونه که خود میدانی از شر دشمنانمان و دشمنانت محفوظ دار. خداوندا ما از تو در برابر آنان یاری میخواهیم و از شر آنان به تو پناه میبریم.
«پروردگارا ما به خود ستم نمودیم و اگر تو ما را مورد مغفرت و رحمت خود قرار ندهی بیشک از زیانکاران خواهیم بود» [الأعراف: ٢٣].
«پروردگارا دلهای ما را پس از آنکه هدایتمان نمودی دستخوش تغییر مگردان و ما را از جانب خودت رحمتی عطا کن. همانا این تویی که بخشندهای» [آل عمران: ٨].
«پروردگارا ما را در دنیا نیکی عطا کن و در آخرت [نیز] نیکی عطا کن و ما را از عذاب آتش محفوظ بدار» [البقرة: ٢٠١].
و درود و سلام خداوند بر بنده و پیامبرش محمد و بر اهل بیت و یاران وی، والحمدلله رب العالمین.