خطبهی دوم:
ستایش ویژة خداوندی است که آفرید و به نیکی آفرید و اندازه گرفت و هدایت نمود. او را ستایش میگویم، ستایش بندهای شکرگزار و فروتن، و گواهی میدهم که معبودی به حق نیست جز الله که واحد و بیشریک است و هر آنچه در آسمانها و زمین و میان آن دو و آنچه زیر خاک است، از آن اوست، و گواهی میدهم که سرور و پیامبر ما محمد، بندة الله و پیامرسان او و محبوب برگزیدة اوست. خداوند بر بنده و پیامبرت محمد و بر اهل بیت و یاران او، آن امامان هدایت و ستارگان شب، درود و سلام فرست.
اما بعد، ای بندگان خداوند:
خداوند متعال سخن ابراهیم علیه الصلاة والسلام خطاب به قومش را اینگونه بازگو میکند که گفت:
﴿أَئِفۡكًا ءَالِهَةٗ دُونَ ٱللَّهِ تُرِيدُونَ ٨٦ فَمَا ظَنُّكُم بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ ٨٧﴾ [الصافات: ٨٦-٨٧].
«آیا غیر ازالله خواستار معبودانی سراپا دروغ هستید؟ (٨٦) پس گمانتان نسبت به پروردگار جهانیان چیست؟».
یعنی شما که جز او را عبادت کردهاید گمان میکنید هنگام دیدار با او با شما چه کند؟
هر که در این آیه دقت کند به این برداشت اهل علم خواهد رسید که حسن ظن نسبت به خداوندهمان حسن عمل است، زیرا آنچه باعث میشود بنده دست به انجام اعمال نیک بزند این است که نسبت به پروردگار خود حسن ظن داشته باشد و بداند که برای اعمال نیک خود مورد پاداش او قرار خواهد گرفت و پروردگار عمل او را خواهد پذیرفت، اینجا حسن ظن باعث حسن عمل میگردد، وگرنه حسن ظن به همراه پیروی از هوای نفس چیزی جز ناتوانی نیست.
و به طور کلی میتوان گفت که حسن ظن همراه با در پی گرفتن اسباب رستگاری است اما با در پی گرفتن اسباب هلاکت حسن ظنی وجود نخواهد داشت.
پس ای بندگان خداوند، تقوای او را پیشة خود سازید و گمانتان را نسبت به پروردگارتان نیک گردانید و عمل نیک انجام دهید تا به خشنودی و رضوان پروردگاری رحمان و رحیم دست یابید و در درجات والای بهشت ساکن گردید.
و در پایان بر سرور فرزندان عدنان درود و سلام فرستید که خداوند شما را به آن امر نموده و فرموده است:
﴿إِنَّ ٱللَّهَ وَمَلَٰٓئِكَتَهُۥ يُصَلُّونَ عَلَى ٱلنَّبِيِّۚ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ صَلُّواْ عَلَيۡهِ وَسَلِّمُواْ تَسۡلِيمًا ٥٦﴾ [الأحزاب: ٥٦].
خداوندا بر بنده و پیامبرت محمد درود و سلام فرست و از چهار خلیفهی او، ابوبکر و عمر و عثمان و علی و از دیگر اهل بیت و یاران و تابعین و کسانی که تا قیامت به نیکی از آنان پیروی نمایند راضی و خشنود باش، و همچنین از ما به همراه آنان خشنود باش ای گرامیترین گرامیان.
خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده، خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده، خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده و حوزة دین را حفظ نما و دشمنان دین و دیگر طاغیان و مفسدان را نابود ساز و میان قلبهای مسلمانان الفت ایجاد نما و صف آنان را یکی گردان و رهبرانشان را اصلاح نما و کلمة آنان را بر حق یکی بگردان ای پروردگار جهانیان.
خداوندا دینت را و کتابت را و سنت پیامبرت محمد ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ و بندگان مومن مجاهد صادقت را یاری ده.
خداوندا ما را در سرزمینهایمان ایمن گردان و مسئولان و والیان ما را اصلاح نما.
خداوندا عاقبت ما را در همة امور نیک گردان و ما را از خواری دنیا و عذاب آخرت نجات ده.
خداوندا دین ما را که نگهدارندة امر ماست و دنیای ما را که زندگیگاه ماست، و آخرت ما را که بازگشتگاه ماست اصلاح نما و زندگی را برای ما سبب زیادی هر خیر و مرگ را راحتی از هر بدی بگردان.
خداوندا بیماران ما را شفا ده و مردگان ما را بیامرز و ما را به آن آرزهایمان که سبب خشنودی توست برسان.
«پروردگارا ما به خود ستم نمودیم و اگر تو ما را مورد مغفرت و رحمت خود قرار ندهی بیتردید از زیانکاران خواهیم بود» [الأعراف: ٢٣].
خداوندا ما از زوال نعمتت و برگشت عافیتت و خشم ناگهانیت و همة انواع خشمت به تو پناه میبریم.
«پروردگارا ما را در دنیا و آخرت نیکی عطا کن و از آتش دوزخ دور گردان»
[البقرة: ٢٠١].
و درود و سلام خداوند بر بنده و پیامبر او محمد، و بر اهل بیت و یاران او، والحمدلله رب العالمین.