خطبهی دوم:
ستایش از آن خداوند است برای گناهانی که پوشاند و ستایش از آن اوست برای سختیهایی که برطرف نمود. بسوی او توبه میکنم و از او آمرزش میخواهم که او آمرزندهی گناهان است. و گواهی میدهم که خدایی به حق نیست به جز او که شریکی ندارد و دانندهی غیب هاست و گواهی میدهم که محمد بنده و پیامبر اوست که خداوند به وسیلهی وی خستیها و مصیبتها را از بین برد درود و سلام و برکتهای خداوند بر وی و اهل بیت و یاران و تابعین وی و بر کسانی باد که از آنان پیروی نمایند تا آنگاه که خورشید طلوع و غروب میکند...
اما بعد
ای مسلمانان... گفتگوی آرام و همزیستی مسالمت آمیز و همکاری بین انسانها هرگز به معنای زیر آمدن از مسلمات و کم ارزش نمودن ثوابت و یا مخلوط کردن بین ادیان و ارزشهای مختلف نیست.. هرگز! چنین چیزی نه مورد قبول است و ممکن. چیزی که مطلوب و ممکن است همکاری در جهت خیر انسانها و حفظ کرامت آنان و حمایت از حقوق و از بین بردن ستم و ایستادن در برابر تجاوز و حل مشکلات و تامین زندگی شرافتمندانه برای انسان هاست. هدف ایستادن در برابر مظاهر ستم و تجاوز و سوء استفاده از منابع و امکانات ملتهای ضعیف و فقیر زیر پردهی ادعای آزادی و حمایت از حقوق بشر است...
بر این اساس نباید گمانه برد که گفتگو تنها در مسائل دین و اعتقاد رخ میدهد. بلکه گفتگو در مورد مسائل مشترک بین انسانها و بدور از مسائل اعتقادی و در مسائلی مانند محط زیست و حقوق بشر و قضایای اقتصاد و قیمتها و گرانی و فقر و مسائل مربوط به فقرا و مستمندان و مواد مخدر و دیگر اموری که مردم در سنتها و رسوم خویش دارند نیز انجام میگیرد.
گرچه نباید از نگاه دور داشت که از اهداف مهم گفتگو دعوت به سوی الله و اظهار حق و ابطال باطل و برپا داشتن دلیل و حجت است. چنانکه گفتگو یکی از وسائل دعوت است که به همراه حکمت و پند نیکو انجام میگیرد که مجموع آن را میتوان همان بصیرتی دانست که در این سخن پروردگار آمده است:
«بگو اين راه من است كه من و هركس پيروىام كرد با بصیرت به سوى الله دعوت مىكنيم و منزه است الله و من از مشركان نيستم» [یوسف: ١٠٨] .
پس تقوای الهی را پیشه سازید و در دینتان آگاه شوید و به ندای الله و رسول آنگاه که شما را به سوی حیات حقیقی دعوت میدهند پاسخ گویید. سپس درود و سلام بفرستید بر آن رحمت هدایتگر و بر آن نعمت الهی پیامبرتان محمد فرستاده الله. زیرا که پروردگار شما چنین دستور داده که:
«الله و فرشتگانش بر پيامبر درود مىفرستند اى كسانى كه ايمان آوردهايد بر او درود و سلام بفرستید» [الأحزاب: ٥٦] .
پروردگارا بر بنده و پیامبرت محمد، صاحب چهرهی نورانی و اخلاق کامل درود و سلام و برکت ارزانی دار. و همچینن بر اهل بیت پاکش و بر همسرانش مادران مومنان. بارخدایا از خلفای راشدین و امامان هدایت ابوبکر و عمر و عثمان و علی راضی شو و همچنین از صحابه و تابعین و کسانی که تا روز قیامت به نیکی از آنان پیروی نمایند و از ما نیز به عفو بخششت راضی شو ای کریمترین کریمان.
بارالها اسلام و مسلمانان را عزت ده و شرک و مشرکان را خوار و ذلیل گردان و دینت را حفظ کن و بندگان وحدت را یاری ده.
الهی ما را در سرزمینهای خود امنیت عطا کن و مسئولان ما را اصلاح گردان و ولایت و سرپرستی امور ما را در دست کسانی قرار ده که تقوای تو را پیشه گیرند و در پی رضای تو باشند ای پروردگار جهانیان.
پروردگارا ولی امر ما را با توفیق خویش یاری ده و او را با طاعت خویش عزت بخش و بوسیلهی او کلمه و دین خویش را نصرت عطا کن و کلمهی مسلمانان را بر حق و هدایت جمع گردان.
بارالها برای امت مسلمان دولتی راشد ارزانی دار که در آن اهل طاعت تو عزت یابند و اهل معصیت هدایت یابند و در آن به معروف و نیکی امر شده و از بدی و منکر بازداشته شود که تو بر هر چیزی توانایی
پروردگارا گرانی و امراض واگیردار و ربا و زنا و زلزلهها و مصیبتها و فتنههای بد آشکار و پنهان را از سرزمین ما و سرزمینهای مسلمان دور گردان.
پرودرگارا! ما از او خشیت تو را در تنهایی و گواهی به حق را در حال خشم و رضایت و میانه روی در تهی دستی و ثروتمندی و رضایت بر قضای الهی و زندگی راحت پس از مرگ، میخواهیم.
و از تو خوشی و سعادتی میخواهیم که تمام نشود و آن روشنی چشمی که قطع نشود و از تو لذت دیدن تو را و شوق دیدارت را خواستاریم...
پروردگارا... ما را با زینت ایمان مزین فرما و ما را هدایت شدگانی هدایتگر قرار ده و نه گمراهانی گمراه کننده...
بارالها! از تو ماندگاری در امر دین و عزیمت در هدایت را خواستاریم و از تو شکر نعمت و حسن عبادت و قلبی پاک و زبانی راستگو میخواهیم.
از تو خوبیهایی را که خود میدانی میخواهیم و از بدیهایی که میدانی به تو پناه میبریم و از گناهانی که میدانی از تو درخواست بخشش میکنیم.
پروردگارا! بیماران ما را شفا ده و مردگان ما را بیامرز و ما را و والدین ما و همهی مسلمانان را مورد مغفرت خویش قرار ده.
پروردگارا ما به خود ظلم نمودیم و اگر تو ما را مورد مغفرت قرار ندهی و رحمتت را بر ما ارزانی نداری بیشک از زیانکاران خواهیم بود.
پروردگارا ما را در دنیا و آخرت نیکی عطا کن و از آتش دوزخ حفظ بفرما.
پاک و منزه است پروردگار تو پروردگار عزت و بزرگی از آنچه به دروغ وصف میکنند و سلام بر پیامبران و ستایش از آن پروردگار جهانیان...