خطبه‌ی دوم:
ستایش الله را سزاست که علم را موجب پیروزی و غنیمت قرار داد و آن را راهی به سوی بهشت گرداند و شهادت میدهم که معبودی به حق نیست جز الله به تنهایی که شریکی ندارد و گواهی میدهم که محمد بندهی الله و پیامبر اوست که خداوند او را به عنوان هدایتگر و معلم برانگیخت.
درودهای پروردگارم و سلامهایش بر وی و بر اهل بیت و صحابهی بزرگوارش که دین را به ما رساندند و بهترین امانتداران بودند و میراث پیامبران و انبیاء را به ما سپردند پس الله از آنان راضی گشت و آنان را راضی گرداند و راضی گشت از آنانی که بر راه و روش آنان راه پیمایند.
اما بعد ای مسلمانان:
در زمانهی انتشار اطلاعات و گسترش منابع اطلاعاتی و در زمانهای که هر صاحب رایی به رای خود دلخوش است احتیاج به علم شرعی بیشتر نمود پیدا میکند زیرا که علم تنها معلوماتی نیست که به دست بیاید بلکه علم فهم است و تمرین و دین و ایمان و قواعد است و اصول و همینطور احاطه بر اصول است و برگرفتن دلیل و روشها و دلایل آن و همچنین مقایسه بین ادله و روشهای استنباط و ترجیح، و دانش نسبت به اوضاع و پیشامدها و مقاصد و دیگر چیزها با صرف عمر و گذراندن شب و روز در به دست آوردن آن و برگرفتن از آن.
امام مالک میفرماید: «فتوا ندادم تا وقتی که هفتاد نفر شهادت دادند که من اهل آن هستم».
حال چگونه میشود اگر برای امر فتوا کسانی جلو بیایند که اهلیت آن را ندارند از کسانی که با قلم خویش در هر تخصصی و بر هر منبری جولان میدهند و هیچگاه در طلب آموزش علم نبده و بلکه چیزهایی دانسته یا از رایی خوشش آمده و آن را برگرفته!
علما چیزی بالاتر از واعظان و متفکرانند و پیامبر صلی الله علیه وسلم فرموده است:
«زمانی بر امت من خواهد آمد که قاریان آن زیاد می‌شوند و فقهای آن کم می‌شوند و علم برگرفته شده و هرج و مرج زیاد میشود» [حاکم آن را تخریج کرده و صحیح دانسته و ذهبی در تصحیح با وی موافقت نموده].
باید قدر و ارزش عالم واقعی دانسته شود و برای خداوند و برای علمی که در سینه دارد برای وی ارزش نهاده شود و برحذر باشید از آنکه شان و مقام آنان نزد عموم مردم زیر پا نهاده شده یا آنکه برای به زیر آوردن مقام آنان تلاش شود و در علما طعن وارد نمیکند مگر شخص گمراه.
علما امان و حفظ زمین از نقصان و کمبودند و در کلام خداوند آمده است که:
﴿أَوَ لَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّا نَأۡتِي ٱلۡأَرۡضَ نَنقُصُهَا مِنۡ أَطۡرَافِهَاۚ...﴾ [الرعد: ٤١].
«آيا نديدهاند كه ما [همواره] مىآييم و از اطراف اين زمين مىكاهيم».
ابن عباس رضی الله عنه در یکی از تفسیرهای این آیه می‌گوید: «خرابی زمین با مرگ علما و فقهایش است».
و همچنین مجاهد می‌گوید: «خرابی آن با مرگ علماست».
در اسلام کهانت وجود ندارد و تنها انبیاء معصومند اما سینه‌هایی هستند که از علم شریعت سرشار شده و قلب‌هایی که از خشیت و ایمان پر شده و انسان‌هایی که عمر خویش را در علم نسبت به الله و آیات و احکامش صرف کردهاند که چنین کسانی شایسته احترام و بزرگداشتند.
ای مسلمانان: منصفان از سوی غرب ندا دادهاند که ما صنعت و اختراعات را به شما تقدیم کردیم شما نیز نور ایمانی را که دارید به ما تقدیم کنید. آنان که با این تمدن به بدبختی رسیدهاند و سپس نظام سرمایهداری و پیش از آن کمونیسم در پی هم سقوط کردند و باز اهل انصاف از سوی آن‌ها اهل اسلام را مورد خطاب قرار دادند که نظامی را که نور خود را از آسمان برگرفته به ما عرضه کنید.
آیا غیر از علمای راسخ کس دیگری میتواند این کار را انجام دهد؟ و آیا امت اسلامی خواهد توانست نظام اقتصادی اسلامی جهانی را عرضه کند مگر آنکه دارای مراکز پژوهشی علمی تخصصی و دانشگاههای معتبر متخصص و پژوهشگران اهل تخصص باشد؟
و درود و سلام بفرستید بر بهترین مخلوقات و پاکترین انسان‌ها محمد بن عبدالله پیامبر الله و برگزیدهاش.
بارالها درود بفرست بر محمد و بر آل محمد همانگونه که درود فرستادی بر ابراهیم و بر آل ابراهیم در جهانیان، تو ستاش شده و با عظمتی و برکت بده بر محد و بر آل محمد همانگونه که برکت دادی بر ابراهیم و بر آل ابراهیم در جهانیان، تو ستایش شده و با عظمتی.
بارالها اسلام و مسلمانان را عزت عطا کن، بارالها اسلام و مسلمانان را عزت عطا کن، بارالها اسلام و مسلمانان را عزت و پیروزی عطا کن، و شرک و مشرکان را خوار بگردان، و دشمنان دین را نابود کن و این سرزمین و دیگر سرزمین‌های مسلمان را در امان بدار.
بارالها ما در سرزمین‌ها و خانههایمان ایمن بگردان. و ائمه و مسئولان ما را اصلاح بگردان. بارالها ولی امر ما را به سوی هدایت خویش توفیق ده و عمل وی را در رضایت خویش قرار بده.
بارالها وی را و نایب وی را بهسوی آنچه در آن صلاح اسلام و مسلمانان است توفیق ده. بارالها همنشینان آنان را اصلاح بگردان و همنشین بد را از آنان دور ساز ای پروردگار جهانیان.
بارالها والیان امور مسلمانان را بهسوی آنچه دوست داری و مورد رضایت توست توفیق ده و آنان را به سوی نیکی و تقوا پیش ببر.
بارالها اوضاع مسلمانان را در هر جا اصلاح بگردان ای پروردگار جهانیان. بارالها آنان را به سوی خویش به زیبایی بازگردان و آنان را بر حق و هدایت و کتاب و سنت جمع بگردان ای زنده پایدار ای دارای جلال و بزرگواری
بارالها دینت را و کتابت را و سنت پیامبرت و بندگان مومنت را یاری ده. بارالها مجاهدین در راهت را در هر مکان یاری ده ای پروردگار جهانیان. بارالها دشمنان دین را نابود ساز که آنان تو را ناتوان نمیکنند. بارالها ای معبود به حق سختی و عذابت را بر آنان نازل کن
پروردگارا به ما در دنیا و در آخرت نیکی عطا کن و ما را از عذاب آتش دور گردان.
بارالها غصه‌ی غمگینان مسلمان را دور بگردان و سختی سختیدیدگان را آسان کن. و اسیران را آزاد ساز و قرض بدهکاران را پرداخت کن و به رحمتت بیماران ما و بیماران مسلمانان را شفا ده.
بارالها ما را و پدران آنان را و همهی مسلمانان را مورد مغفرت قرار ده.
بارالها گناهان ما را ببخشای و عیبهای ما را بپوشان و کارهای ما را آسان گردان و ما را به آرزوهایی که در آن رضایت توست برسان.
بارالها تو را سپاس میگوییم برای نعمت بارانی که بر ما ارزانی داشتی. بارالها برای ما در عطای خویش برکت ده و ما را از نعمت خویش بیشتر عطا کن و آنچه را برای ما نازل نمودی نیرویی بگردان برای طاعت بیشتر خویش و تا آن هنگام معلوم. بارالها بر ما افزونی دار و کم مگردان. و ما را انتخاب کن و بر ما انتخاب مکن
بار الها ما را از شاکران نعمتت و از ستایش کنندگان خویش بر آن قرار ده. بارالها بز ما بپذیر که تو شنونده و دانایی و از ما توبه پذیر که تو توبهپذیر مهربانی.
پاک و منزه پروردگار تو پروردگار عزت و بزرگی از آنچه مشرکان وصف میکنند و سلام بر پامبران و ستایش از آن الله است پروردگار جهانیان.