خطبهی دوم:
حمد و سپاس مخصوص الله است. حمد و سپاس از آن اوست برای عیبهایی که پوشاند و سختیهایی که رفع نمود، و به سوی او توبه کرده و از او آمرزش میخواهم که او آمرزندهی گناهان است، و گواهی میدهم که معبودی به حق جز الله نیست که واحد و بیشریک و دانندهی غیبهاست، و گواهی میدهم که سرور و پیامبر ما محمد، بندهی الله و پیامبر اوست. درود و سلام و برکات خداوند بر او و بر اهل بیت و یاران او و تابعین و همهی کسانی باد که تا قیامت به نیکی از آنان پیروی نمایند...
اما بعد ای بندگان خداوند:
هر که دنیا در چشمش بزرگ شود از مدح و ستایش خوشش آید و از نکوهش بدش خواهد آمد و چه بسا این باعث شود که وی بخش بزرگی از حق را از ترس نکوهش دیگران ترک کند و برای مدح و ستایش مردم روی به سوی باطل آورد زیرا او که در واقع کاسب دیگران است و فقرش به خاطر لئامت نفسش است. چنین کسی از هیچ چیز سود نَبَرَد و هیچگاه آسایش نبیند.
چه بسیار ثروتمندان مالداری که از فرط ترش رویی وی را فقیر میپنداری که بر آنچه در دستش است حریص است و بر آنچه ندارد طمعکار!
یکی از علما میگوید: «برخی ندانستند و گمان کردند که زهد یعنی دوری از حلال، پس از مردم دوری گزیدند و حقوق را زیر پا گذاشتند و با مردم جفا کردند و چهره عبوس نمودند و ندانستند که زهد در قلب است و اصل و اساس آن دوری از شهوت قلب است، و چون با بدن خود از شهوتها دوری کردند گمان بردند که زهدشان به کمال رسیده است در حالی که قلب هنوز وابسته به شهوات است و در این حال نه زهد به کمال رسیده است و نه وَرَع».
پس تقوای الله را پیشهی خود سازید و از سلامتی برای بیماری و از زندگی برای مرگ و از غنا برای فقر و از نیرو برای دوران ضعفتان توشه برگیرید، و چه خوب است مال خوب برای بندهی خوب و همانا غنا یعنی غنای نفس نه داشتن مال بسیار.
و سپس بسیار درود و سلام فرستید بر سرور مردمان و بدانید که درود فرستادن بر وی مزیتی است و نعمتی، زیرا هر خیری که امت در دنیا و آخرت به دست آورده است به برکت اوست زیرا خداوند به واسطهی او خیر دنیا و آخرت را نصیب این امت ساخته است، و بزرگترین کرامتی که این امت به دست میآورد در روز جمعه حاصل میگردد که آن روزی است که در آن به منازل خود در بهشت وارد شوند و آن روز عیدشان در دنیا است که همهی این خیر و برکت از طریق رسول الله ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ به دست آمده است، پس از تشکر و ادای حق است که در این روز بر وی بسیار درود و سلام فرستید چرا که خداوند شما را چنین امر نموده و فرموده است:
﴿إِنَّ ٱللَّهَ وَمَلَٰٓئِكَتَهُۥ يُصَلُّونَ عَلَى ٱلنَّبِيِّۚ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ صَلُّواْ عَلَيۡهِ وَسَلِّمُواْ تَسۡلِيمًا ٥٦﴾ [الأحزاب: ٥٦].
خداوندا درود و سلام و برکت ارزانی دار بر بنده و پیامبرت محمد، آن حبیب مصطفی و نبی مجتبی و بر اهل بیت پاک وی و بر همسرانش مادران مومنان، و راضی و خشنود باش از چهار خلیفهی راشد، ابوبکر و عمر و عثمان و علی و از دیگر صحابهی پیامبرت و از تابعین و کسانی که به نیکی تا قیامت از آنان پیروی نمایند و همچنین از ما با عفو و کرم خویش راضی و خشنود باش ای بزرگوارترین بزرگواران.
خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده، خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده، خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده و شرک و مشرکان را خوار گردان و سرکشان و ملحدان و دیگر دشمنان امت و دین را نابود ساز.
خداوندا ما را در سرزمینهایمان ایمن گردان و مسئولان و والیان امر ما را اصلاح گردان و مسئولیت ما را در دست کسانی قرار ده که تقوای تو را داشته و در پی خشنودی تو باشند.
خداوندا برای امت اسلام امر رشدی قرار ده که در آن اهل طاعت تو عزیز شوند و اهل معصیت هدایت گردند و در آن به معروف امر شده و از منکر باز داشته شود که تو بر هر کاری توانایی.
خداوندا دین ما را که نگهدارندهی امر ماست و دنیای ما را که زندگی ما در آن است و آخرت ما را که بازگشتگاه ماست اصلاح نما و زندی را برای ما زیادهی در هر نیکی بگردان و مرگ را برای ما آسودگی از هر بدی قرار ده و عاقبت ما را در همهی امور به خیر گردان و ما را از خواری دنیا و عذاب آخرت نجات ده.
خداوندا هرکه را برای دین و سرزمین و امنیت و امت و مسئولان و جامعهی ما قصد بد دارد به خود مشغول ساز و تدبیرش را در نابودی وی قرار ده ای پروردگار جهانیان.
خداوندا صهیونیستهای غاصب اشغالگر را نابود ساز که آنان یارای عاجز ساختن تو را ندارند، خداوندا عذاب خود را که از مجرمان برگشتپذیر نیست بر آنان نازل ساز...
خداوندا ما را به سوی توبه و بازگشت توفیق ده و درهای قبول و استجابت را بر ما بگشای. خداوندا طاعات و دعاهای ما را بپذیر و اعمالمان را اصلاح نما و گناهان ما را بپوشان و بر ما توبه پذیر و مورد مغفرت و رحمت قرار ده ای مهربانترین مهربانان.
خداوندا! تویی آن الله که معبودی به حق جز تو نیست، تو بینیازی و ما نیازمند، باران را بر ما نازل کن و ما را از مایوسان مگردان، باران را بر ما نازل ساز و ما را از نومیدان قرار مده، خداوندا تویی آن الله که معبودی حقیقی جز تونیست؛ تو بینیازی و ما نیازمندانیم، باران را بر ما بباران و ما را از مایوسان مگردان...
خداوندا ما از تو آمرزش میخواهیم که تو بسیار آمرزندهای پس باران را بر ما پی در پی نازل کن و آن را نیرویی برای طاعت خود بگردان.
خداوندا ما بندگانی از بندگان توایم، پس به واسطهی گناهانمان فضل خود را از ما دریغ مدار.
بر خداوند توکل نمودیم، پروردگارا ما را فتنهای برای ستمگران قرار مده.
«خداوندا ما را در دنیا و آخرت نیکی عطا کن و از آتش دوزخ دور بدار» [البقرة:٢٠١].