خطبهی دوم:
ستایش مخصوص خداوند است او که هر آنچه بخواهد انجام میدهد و گواهی میدهم که معبودی به نیست جز الله که واحد و بیشریک است و گواهی میدهم که سرور و پیامبر ما محمد، بنده و پیامبر او و صاحب اخلاق زیبا و راه و روش استوار است. خداوندا بر بنده و پیامبرت محمد و بر اهل بیت و یاران او درود و سلام فرست.
اما بعد... ای بندگان خداوند:
برخی از اهل علم در توضیح حدیث رسول الله ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ که میفرماید: «هرکه یک سختی از سختیهای دنیا را از برادرش برطرف سازد خداوند یک سختی از سختیهای آخرت را از او برمیدارد» میگویند: «در این حدیث فضل والای برطرف ساختن احتیاجات مسلمانان و سود رساندن آنان با آنچه از دست انسان برمیآید، بیان شده است، چه این کمک از طریق علم باشد یا از طریق مقام یا اشاره یا نصیحت یا راهنمایی به خیر یا کمک مستقیم با به واسطة سفارش و وساطت و شفاعت و یا دعا».
برای نشان دادن فضیلت این یاری رساندن همین کافی است که بدانیم خلق خداوند عیال اویند و یاری رساندن به آنان نوعی نیکی در حق آنان است. عادت بر این است که سرور و رئیس، دوست دارد که دیگران به زیر دستان او نیکی کنند و برای از بین رفتن غمها و غصهها راهی سادهتر از این وجود ندارد که انسان مومن به یاری برادرانش بشتابد و آنان را برای صبر در برابر مصیبتها یاری دهد، ترسان آنها را آسوده کند و ضعیفشان را یاری نماید و سنگینی را از دوش آنها بردارد و آنان گمشدة خود را نزد او بیابند. از آنها خسته نشود و ترکشان نگوید.
همچنین حقوق آنان را پاس بدارد و بدی خود را از آنها دور نماید چنانکه رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ میفرماید: «نسبت به هم حسد نورزید و کینهی هم را به دل نگیرید و به هم پشت نکنید و بر فروش همدیگر مفروشید و بندگان خداوند و برادر هم باشید. مسلمان برادر مسلمان است؛ نه به او ستم میکند و نه دست از یاریاش میکشد و نه تحقیرش میکند. تقوا اینجاست ـ و در این حال سه بار به سینهاش اشاره کرد و سپس گفت: ـ برای بدی شخص همین کافی است که برادر مسلمانش را تحقیر کند. همهی مسلمان بر مسلمان دیگر حرام است؛خونش و مالش و آبرویش».
پس ای بندگان خداوند. تقوای او را در پی گیرید و برای برپا داشتن حقوق برادری در راه خداوند در هر حال تلاش کنید و یاور برادرانتان در امر خیر باشید و چون سدی در راه مغرضان و اهل هوا و هوس و صاحبان منافع خاص بایستید.
و همیشه و در هر حال به یاد داشته باشید که خداوند شما را به درود و سلام بر بهترین انسانها امر نموده و در راستترین گفتارها و بهترین آن فرموده است:
﴿إِنَّ ٱللَّهَ وَمَلَٰٓئِكَتَهُۥ يُصَلُّونَ عَلَى ٱلنَّبِيِّۚ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ صَلُّواْ عَلَيۡهِ وَسَلِّمُواْ تَسۡلِيمًا ٥٦﴾ [الأحزاب: ٥٦].
خداوندا بر بنده و پیامبرت محمد، درود و سلام فرست و راضی و خشنود باش از چهار خلیفة وی: ابوبکر و عمر و عثمان و علی و از دیگر اهل بیت و یاران وی و تابعین و همة کسانی که تا قیامت به نیکی از آنان پیروی کنند و همچنین از ما با عفو و کرم خویش راضی باش ای گرامیترین گرامیان.
خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده، خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده، خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت ده و از حوزة دین محافظت نما و دشمنان دین و دیگر سرکشان و مفسدان را نابود ساز و میان دلهای مسلمانان الفت ایجاد کن و صف آنان را یکی بگردان و رهبرانشان را اصلاح نما و کلمة آنها را بر حق یکی گردان ای پروردگار جهانیان.
خداوندا دینت را و کتابت را و سنت پیامبرت ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ و بندگان مجاهد صادقت را یاری کن.
خداوندا ما را در سرمینهایمان ایمن گردان، خداوندا ما را در سرزمینهایمان در امان بدار و مسئولان ما را اصلاح نما.
خداوندا عاقبت ما را در همة امور به خیر و نیک خاتمه ده و ما را از خواری دنیا و عذاب آخرت در امان بدار.
خداوندا دین ما را که عصمت امر ماست و دنیای ما را که عرصة زندگی ماست و آخرت ما را که بازگشتگاه ماست اصلاح گردان و زندگی را برای ما مایة زیادی نیکیها و مرگ را عامل راحتی از بدیها قرار ده.
خداوندا ما از زوال نعمتت و از برگشت عافیتت و از خشم ناگهانی تو و از همة اسباب خشمت به تو پناه میبریم ای پروردگار جهانیان.
خداوندا ما را بیشتر عطا کن و از ما کم مکن، و ما را گرامی بدار و خوار مگردان و ما را عطا کن و محروم مساز و ما را ترجیح ده و بر ما ترجیح مده و ما را راضی بگردان و خود از ما راضی باش ای پروردگار جهانیان.
خداوندا دشمنان خود و دشمنان ما را از آنگونه که خود اراده داری از ما دور گردان، خداوندا ما تو را در برابر آنان داریم و از شر آنان به تو پناه میبریم.
خداوندا مسلمانان را در همة سرزمینها حفظ نما. خداوندا آنان را حفظ نما و آنان را بر دشمنشان یاری ده ای پروردگار جهانیان.
«پروردگارا ما به خود ستم نمودیم و اگر تو ما را مورد مغفرت و رحمت خویش قرار ندهی بیتردید از زیانکاران خواهیم بود» [الأعراف: ٢٣].
«پروردگارا دلهای ما را پس از آنکه هدایتمان نمودی دستخوش تغییر قرار مده و ما را از جانب خود رحمتی عطا کن که همانا تو بخشندهای» [آل عمران: ٨].
«پروردگارا ما را در دنیا و آخرت نیکی عطا کن و از آتش دوزخ دور بدار»
[البقرة: ٢٠١].
درود و سلام خداوند بر پیامبر ما محمد، و بر اهل بیت و یاران وی باد والحمدلله رب العالمین.