خطبهی دوم:
ستایش تنها از آن الله است و درود و سلام بر کسی که پیامبری پس از وی نیست.
اما بعد ای مردم:
خداوند، مکه را بسیار بزرگ داشته است و آن را مادر شهرها و قبلهی مسلمانان گردانده است، در هر جای این جهان که باشند، و چنان فضیلت و جایگاهی به آن ارزانی داشته است که لازم است هر مسلمان بدان ایمان داشته و قدر آن را پاس بدارد. این قضیه برای کسانی که به این سزرمین آمدهاند مهمتر و موکد تر است و برای آنان شایسته است که آداب اقامت در مکه را پاس بدارند و در هیچ یک از این آداب اخلال وارد نسازند تا آنکه بدون اطلاع در حرام واقع نشوند زیرا پاس داشت مکه از باب احترام خداوند است:
﴿ذَٰلِكَۖ وَمَن يُعَظِّمۡ حُرُمَٰتِ ٱللَّهِ فَهُوَ خَيۡرٞ لَّهُۥ عِندَ رَبِّهِۦۗ وَأُحِلَّتۡ لَكُمُ ٱلۡأَنۡعَٰمُ إِلَّا مَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡۖ فَٱجۡتَنِبُواْ ٱلرِّجۡسَ مِنَ ٱلۡأَوۡثَٰنِ وَٱجۡتَنِبُواْ قَوۡلَ ٱلزُّورِ ٣٠ حُنَفَآءَ لِلَّهِ غَيۡرَ مُشۡرِكِينَ بِهِۦۚ﴾ [الحج: ٣٠-٣١].
«اینچنین است، و هرکه حرمتهای الله را پاس بدارد این برای او نزد پروردگارش بهتر است و برای شما دامها حلال شده است مگر آنچه بر شما خوانده میشود پس از پلیدی بتها دوری کنید و از گفتار باطل اجتناب ورزید (٣٠) در حالی که از شرک دوری گزیدهاید و به او شریک قرار نمیدهید».
پس ای کسانی که به سوی بیت الله الحرام عزیمت کردهاید شایسته است به این توصیهها توجه نموده و این حسن جوار را ـ خدای ناکرده ـ با سوء ادب یا کوتاهی در بزرگداشت خانهی خدا یا کوتاهی در آموزش مناسک حج، خراب نسازید. شمایی که این همه مسافت و سختی را برای این مهم پشت سر گذاشتهاید زیرا خداوند عزوجل فرمودهاند:
﴿ٱلۡحَجُّ أَشۡهُرٞ مَّعۡلُومَٰتٞۚ فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ ٱلۡحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوقَ وَلَا جِدَالَ فِي ٱلۡحَجِّۗ﴾ [البقرة: ١٩٧].
«حج، ماههایی است مشخص؛ پس هرکه در این ماهها حج را بر خود واجب گرداند پس [بداند که] همبستری و گناه و جدال در حج [جایز] نیست».
و پیامبر وی ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ میفرمایند: «هرکه حج کند و [در حج] هم بستری نکند و گناه نکند، به مانند روزی که از مادر زاده شده است [به سرزمینش] باز میگردد» [متفق علیه].
پس ای کسی که به حج آمدهای، از همبستری و فسق و گناه و جدال و درگیری در حج دور و برحذر باش که اینها شعائر خداوندی در مکه است...
﴿... ذَٰلِكَۖ وَمَن يُعَظِّمۡ شَعَٰٓئِرَ ٱللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقۡوَى ٱلۡقُلُوبِ ٣٢﴾ [الحج: ٣٢].
«اینچنین است و هرکه شعائر الله را پاس بدارد پس این از تقوای قلبها است».
و در پایان درود و سلام فرستید بر بهترین و پاکترین انسانها، محمد بن عبدالله، صاحب حوض و مقام شفاعت که خداوند شما را بدان امر نموده و فرموده است:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ صَلُّواْ عَلَيۡهِ وَسَلِّمُواْ تَسۡلِيمًا ٥٦﴾ [الأحزاب: ٥٦].
خداوندا درود و سلام و برکت ارزانی دار بر بنده و پیامبرت محمد و راضی و خشنود باش از چهار خلیفهی وی، ابوبکر و عمر و عثمان و علی و از دیگر صحابهی پیامبرت و از تابعین و کسانی که تا قیامت به نیکی از آنان پیروی نمایند و همچنین از ما با عفو و کرم خویش راضی باش ای مهربانترین مهربانان.
خداوندا اسلام مسلمانان را عزتمند نما، خداوندا اسلام مسلمانان را عزتمند نما، خداوندا اسلام مسلمانان را عزتمند نما، و شرک و مشرکان را خوار بگردان. خداوندا دینت را و کتابت را و سنت پیامبرت و بندگان مومنت را یاری ده.
خداوندا غم و غصهی غصهداران و سختی سختیدیدهگان را از بین ببر و وام وامداران را ادا نما و بیماران ما و دیگر بیماران مسلمان را شفا ده و حاجیان و مسافران را در سلامت بدار.
خداوندا ما را در سرزمینهایمان ایمن بدار و مسئولان ما را صالح و درستکار بگردان و مسئولیت ما را بر عهدهی کسانی قرار ده که تقوای تو را داشته باشند و در پی رضایت تو باشند.
خداوندا تویی آن الله که معبودی به حق نیست جز تو، تویی آن بینیاز و ما نیازمندانیم، باران را بر ما نازل کن و ما را از مایوسان مگردان. خداوندا تویی آن الله که معبودی به حق نیست جز تو، تویی آن بینیاز و ما نیازمندانیم، باران را بر ما نازل کن و ما را از مایوسان مگردان. خداوندا تویی آن الله که معبودی به حق نیست جز تو، تویی آن بینیاز و ما نیازمندانیم، باران را بر ما نازل کن و ما را از مایوسان مگردان. خداوندا باران را بر ما نازل کن و ما را از مایوسان مگردان. خداوندا آن را باران رحمت بگردان و نه باران عذاب ای دارای جلال و بزرگی. خداوندا آن را به اهل شهرها و کوچنشینان برسان. ای زندهی پایدار.
﴿رَبَّنَآ ءَاتِنَا فِي ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٗ وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِ حَسَنَةٗ وَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ ٢٠١﴾ [البقرة: ٢٠١].
پاک است و بیعیب پروردگار تو، آن پروردگار عزت از آنچه مشرکان به دروغ وصفش میکنند و سلام بر پیامبران و الحمدلله رب العالمین.