بیع سلم یا پیش فروش [۸]
کلمه سلم و سلف هر دو به یک معنی میباشند. به آن جهت این بیع را سلم گویند که سرمایه و بها را در مجلس معامل تسلیم میکنند، و آن را سلف میگویند به آن جهت که پرداخت بها را جلو میاندازند و پیش پرداخت میشود.
سلم فروختن چیزی است در ذمه و به صورت تعهدی برابر شروطی معین.
دلیل درست بودن بیع سلم گفته خداوند است:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا تَدَايَنتُم بِدَيۡنٍ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗى فَٱكۡتُبُوهُ﴾[البقرة: ۲۸۲].
«ای مؤمنان هرگاه به مدت معین وامی دادید آن را بنویسید».
ابن عباس بگفته است: مراد از دین در این آیه سلم است. و در روایت صحیح آمده است که: پیامبر جبه مدینه آمد و مردم با او بیع سلف میکردند درباره خرما به مدت یک ساله یا دو ساله، و چه بسا گفت: دو ساله و سه ساله که پیامبر جگفت:
«مَنْ أَسْلَفَ فی کَیْلٍ مَعْلُوْمٍ وَوَزْنٍ مَعْلُوْمٍ إِلی أَجَلٍ مَعْلُوْمٍ».
«هرکس بیع سلف و پیش فروش کرد پیمانه و وزن و مدت را معلوم کند».
و این بیع به آن جهت درست است که پیشه وران و صاحبان حرفهها گاهی احتیاج پیدا میکنند که برای حرفه خویش هزینه کنند و حال آن که مالی ندارند که آن را هزینه کنند و صاحبان اموال و پول از قیمت ارزان سود میبرند پس بیع سلم روا دانسته شد تا به هر دو دسته رفق شده و مراعات حال هر دو شده باشد، و اگرچه فرجام آن مشخص نیست ولی چون نیاز بدان شدید است لذا شرع آن را روا دانسته است.
[۸] بیع سلم و سلف در فقه: بیعی که به موجب آن خریدار وجوه مورد تعهد را از پیش به فروشنده میپردازد و فروشنده متعهد میشود که جنس مورد معامله را پس از اقتضای مدت معین به خریدار تحویل دهد. فرهنگ دهخدا به نقل از معین.