فقه آسان در مذهب امام شافعی- جلد دوم

رضاعی که موجب حرام شدن می‌گردد

رضاعی که حرام شدن را سبب می‌گردد سه رکن دارد:

اول: شیردهنده و مادر رضاعی، شرط است که باید بتواند تحمل ولادت و زادن را بکند به این معنی که دختر ۹ ساله باشد. و رضاع نیز چون نسب است و احتمال در آن کافی است، پس اگر احتمال زادن را داشته باشد کافی است.

دوم: شیر. و شرط آن آنست که کودک پنج بار از آن سیر شود و به معده‌اش برسد، و پیش از دو سالگی وی باشد، و اگر به دو سالگی رسید دیگر شیر خوردنش تأثیر در حرام شدن ندارد. چون پیامبرجگفته است: «رضاع نیست جز وقتی که کودک در خلال دو سالگی باشد» به روایت دارقطنی. و در روایتی از ترمذی آمده است: «وقتی رضاع موجب حرام شدن می‌گردد که از پستان به معده و روده‌ها بریزد و قبل از فطام صورت گیرد». ترمذی آن را حسن صحیح دانسته است. اگر کودک به دو سالگی رسید یا بیشتر، دیگر شیرخوارگی در وی تأثیر ندارد و کسی را بر وی حرام نمی‌کند، چون عایشه لروایت کرده است که گفت: «پیامبر جداخل شد و نزد من مردی بود که دیدن او بر پیامبر جگران آمد و خشم و غضب را در چهره وی مشاهده کردم، و من گفتم: ای رسول خدای، این برادر رضاعی من است. او فرمود: بنگرید که چه کسانی برادران شیری شمایند؟ شیر و رضاعت وقتی تأثیر دارد که گرسنگی کودک را برطرف کند، یعنی پیش از دو سال باشد». شیخین آن را تخریج کرده‌اند. پیامبر جبیان نمود شیری که بر آن اعتماد می‌شود در حرام کردن کسانی بر شیرخوار، همان شیری است که برای شیرخوار جای غذا را می‌گیرد. و بدیهی است این وقتی است که کودک بزرگ نباشد و و از شیر بی‌نیاز نباشد.

سوم: محلی است که شیر در آن قرار می‌گیرد و آن معده کودک است خواه کودک مستقیما شیر را از پستان بمکد یا برایش دوشیده شود یا از راه بینی شیر را به معده او برسانند، به خلاف این که شیر را به وی تزریق کنند که آن موجب حرمت کسانی بر وی نمی‌شود.