فقه آسان در مذهب امام شافعی- جلد دوم

فهرست کتاب

قصاص اندام‌ها

قصاص اندام‌ها

همان گونه که در قتل نفس مماثله و همگونی و همسانی معتبر است، برای اندام‌های انسان نیز این مماثله و همسانی معتبر است. پس هرکس با کشتن کسی کشته نشود با قطع و بریدن اندامی از وی، اندام وی بریده نمی‌شود چون مماثله و همسانی معتبر از نظر شرع وجود ندارد. پس اگر مسلمانی دست کافری را قطع کند دست وی را، قصاص دست وی قطع نمی‌کنند. و دست یک مرد آزاد را برای یک عبد و بنده، قطع نمی‌کنند. و در برابر پا، دست را و در برابر گوش، بینی را و در برابر دست چپ، دست راست را و برعکس هم نمی‌برند و قطع نمی‌کنند.

و دیگر اندام‌ها نیز چنین است. پس چشم راست را در برابر چشم چپ و برعکس نیز نمی‌گیرند، و لب پایین را، در برابر لب بالا و برعکس نیز نمی‌برند. و هیچ انگشتی را در برابر انگشت دیگر نمی‌گیرند و هیچ سرانگشت را به جای سرانگشت دیگر نمی‌برند. چون در همه این احوال مماثله نیست و منافع و محل آن‌ها با هم تفاوت دارد. و دست درست و سالم را در برابر دست فلج، و چشم بینا را در برابر چشم کور نمی‌گیرند. به خلاف گوش کر که در برابر گوش سالم گرفته می‌شود. چون منفعت گوش اگر کر هم باشد باقی است که جمع کردن صدا و دفع حشرات است.