فقه آسان در مذهب امام شافعی- جلد دوم

فهرست کتاب

سختگیری در دیه خطأ:

سختگیری در دیه خطأ:

قبلا گفته شد که در دیه قتل خطأ به سه شیوه تخفیف داده می‌شود: این که به پنج قسمت تقسیم می‌شود، و دیه بر عاقله است، و دارای مهلت و مدت است. و گاهی وضعی پیش می‌آید که در سه مورد موجب می‌شود که به صورت دیه سنگین درآید:

اول- آن که قتل خطأ در سرزمین حرم مکه نه حرم مدینه صورت گیرد.

دوم- آن که در ماه‌های حرام (ذوالقعده وذوالحجه ومحرم ورجب) قتل خطأ صورت گیرد.

سوم- هرگاه کسی خویشاوند محرم خویش را بکشد نه خویشاوند غیر محرم. و دلیل این که با این سببها دیه قتل خطأ سنگین می‌شود، آن است که اصحاب پیامبر شچنین کرده‌اند و شهرت و حصول اتفاق نظر در آن ادعا شده است.

عمر بن خطاب سگفت: «هرکس در سرزمین حرم قتل کند یا خویشاوند خویش را بکشد یا در ماه‌های حرام مرتکب قتل شود بر وی دیه است و ثلث دیه، یعنی دیه سنگین». و عثمان بن عفان سدرباره زنی که در زیر گامها در طواف کشته شده بود حکم کرد که دیه‌اش شش هزار درهم است، و دو هزار درهم را نیز به خاطر این که در حرم صورت گرفته است مطالبه کرد.

از ابن عباس بروایت شده است که مردی، مردی را در ماه حرام در سرزمین حرام کشت، و او گفت دیه‌اش دوازده هزار درهم است و چهار هزار درهم برای ماه حرام و چهار هزار درهم برای سرزمین حرام، باید بدهد و کسی از اصحاب آن را بر وی انکار نکرد، لذا به صورت اجماع درآمد. و این کارها چیزهایی نیستند که با احتجاجها بتوان به آن رسید بلکه از راه توقیف و رهنمود پیامبر جبه آن رسیده‌اند.