ارکان حج
ارکان و پایه‌های حج پنج چیز است:
رکن اول: احرام است که عبارت است از نیت و قصد دخول در حج یا دخول در عمره و بدان جهت احرام نامیده شده است که انسان را از ارتکاب محرمات منع می‌کند.
دلیل وجوب احرام این حدیث می‌باشد: «به حقیقت با نیت است که اعمال عبادی ارزش و اعتبار پیدا می‌کند». احرام به سه گونه صورت می‌گیرد: افراد، تمتع، و قِران. بدون خلاف هر یک از آن‌ها جایز است لیکن خلاف در آن است که کدام بهتر است.
امام شافعی در عموم کتاب‌هایش به صراحت گفته است که: اول افراد سپس تمتع سپس قران بهتر است. صورت افراد آن است که حاجی تنها احرام به حج ببندد و چون از آن فارغ شد سپس احرام به عمره بندد و مناسک عمره را انجام دهد.
صورت تمتع آن است که از میقات بلد خویش که عازم مکه است به عمره احرام ببندد که پس از انجام مناسک عمره از میقات مکه احرام به حج بندد، و این کیفیت مورد اجماع همه است. به این جهت این کیفیت را تمتع نام نهاده‌اند چون در فاصله پس از انجام اعمال عمره و آغاز اعمال حج می‌تواند از چیزهایی که در احرام بر او حرامند تمتع و بهره گیرد.
صورت قران آن است که از میقات با حج و عمره هر دو با هم احرام ببندد که اعمال و مناسک عمره در اعمال و مناسک حج مندرج و داخل می‌شود. و دلیل آن روایت عایشه لاست که گفت: «همراه پیامبر جدر سال حجة الوداع (آخرین حج پیامبرج) به قصد حج بیرون آمدیم که بعضی با عمره احرام بستند و بعضی احرام به حج و عمره هر دو بستند و بعضی احرام به حج تنها بستند، و پیامبر جاحرام به حج بستند، و اما کسانی که با احرام به عمره بسته بودند به هنگام نزول به مکه و انجام اعمال عمره احرام خود را گشودند و بدان پایان دادند و آزاد شدند، و اما کسانی که احرام به حج بسته بودند یا جمع بین حج و عمره کرده بودند تا پایان اعمال حج در روز قربانی احرام خود را نگشودند و آزاد نشدند». به روایت احمد و شیخین و مالک.
رکن دوم: وقوف در عرفات است. چون پیامبر جدستور داد که جارجی ندا در دهد: «حج یعنی عرفه» مقصود آن است که بیشترین و بزرگترین ارکان حج در عرفه است. وقوف در عرفات با حضور در یک قسمت از عرفات حاصل می‌شود ولو اینکه با عبور از آنجا در طلب عبد فراری یا گمشده یا امثال آن باشد.
یا این که در عرفات حاضر شودو بخوابد تا این که وقت بگذرد و این او را کفایت می‌کند، چون تکلیف بر او باقی است. وقتی وقوف در عرفه کفایت می‌کند که شخص متوقف در آنجا لیاقت و اهلیت عبادت را داشته باشد سپس در هر محلی از عرفات توقف کند جایز است، چون همه مواضع عرفات عرفه است. وقت توقف در عرفه از وقت زوال خورشید در روز عرفه تا طلوع فجر روز بعدی است. جمع بین شب و روز در عرفه شرط نیست لیکن بهتر است.
رکن سوم: طواف خانه کعبه یعنی طواف الإفاضه، چون اجماع بر این است که مراد از این آیه:
﴿وَلۡيَطَّوَّفُواْ بِٱلۡبَيۡتِ ٱلۡعَتِيقِ ٢٩﴾[الحج: ۲۹].
«باید طواف بیت العتیق یعنی خانه کعبه را کنند».
طواف الإفاضه است، و به دلیل قاعده شدن صیغه همسر پیامبر جکه در حدیث آمده است.