فقه آسان در مذهب امام شافعی- جلد دوم

رهن گیرنده ضامن نیست مگر این که از او تعّدی سر زند

چیزی که به رهن گذاشته می‌شود در دست رهن گیرنده امانت است، چون آن را به اجازه رهن گذارنده قبض و تصرف کرده است. پس ضامن آن نیست مگر این که در آن مرتکب تعدی و تجاوز از حق شود مانند همه امانتها که چنینند.

چنانچه چیز به رهن گذاشته شده بدون تعدی و تقصیر رهن گیرنده تلف شود، ضامن آن نیست و چیزی از وام او کم نمی‌شود. چون مرهون (چیزی که به گرو گذاشته شده) وثیقه و پشتیبان وام است و وام با تلف شدن آن ساقط نمی‌شود، اما اگر مرهون بوسیله تعدی او تلف شد مانند این که به گونه‌ای در آن تصرف کند که از طرف مالک و رهن گذارنده مجاز نباشد و تلف شود او ضامن آن است. چنانچه رهن گیرنده ادعای تلف شدن مرهون کند پس از سوگند خوردن تصدیق می‌شود و سوگند او معتبر است، چون امین و امانت دار است و وقتی سوگند او قبول و پذیرفته می‌شود که برای تلف شدن آن سبب ظاهری را ذکر نکند ولی اگر ادعای تلف شدن آن را با سبب ظاهری می‌کرد، ادعای او وقتی پذیرفته می‌شود که گواه و بینه اقامه کند چون احضار گواه و اقامه بینه بر سبب ظاهری ممکن است.