فقه آسان در مذهب امام شافعی- جلد دوم

فهرست کتاب

تصرف کودک دیوانه و سفیه

تصرف کودک دیوانه و سفیه

تصرف کودک دیوانه درست نیست وإلا حجر نهادن بر آن‌ها فائده‌ای نخواهد داشت، و همچنین تصرف سفیه نیز درست نیست لیکن اگر تصرف سفیه در طلاق و طلاق خلعی باشد طلاق و خلع او درست است. اما تصرف او در طلاق به این جهت درست است چون طلاق مال نیست و حجر مربوط به تصرف مالی است، و اما تصرف او در خلع برای این است که اگر طلاق مجانی او درست باشد طلاق در برابر عوض او به طریق اولی باید درست باشد. هرگاه تصرف این اشخاص صحیح نباشد اولیاء آنان تصرف می‌کنند چون خداوند می‌گوید:

﴿فَلۡيُمۡلِلۡ وَلِيُّهُۥ[البقرة: ۲۸۲] «پس ولی او املاء کند».

شایسته‌ترین اولیاء به اجماع پدر است، سپس بعد از او جدّ هر اندازه بالا برود، چون جد درباره ازدواج حکم پدر را دارد پس در ولایت مالی نیز چنین است. سپس وصی در مرتبه بعدی و بعد از وصیِّ وصی، سپس حاکم. چون پیامبر جگفته است:

«السُّلْطانُ وَلِـیُّ مَنْ لَّا وَلِـیَّ لَهُ».

«سلطان و حاکم ولی کسی است که ولی نداشته باشد»

و در اولیاء عدالت شرط است، پس در حفظ مال به فاسق امکان داده نمی‌شود و برخی گفته‌اند: برای ولایت پدر و جدّ عدالت شرط نیست.