شرط محصن بودن
احصان در لغت عرب به معنی منع است چون خداوند می‌فرماید:
﴿لِتُحۡصِنَكُم مِّنۢ بَأۡسِكُمۡ﴾[الأنبیاء: ۸۰].
«تا شما را از سختی منع کند» و در اصطلاح شرع معانی فراوانی دارد:
از جمله: محصن به معنای مسلمان بودن. چون خداوند می‌گوید:
﴿فَإِذَآ أُحۡصِنَّ فَإِنۡ أَتَيۡنَ بِفَٰحِشَةٖ﴾[النساء: ۲۵].
«هرگاه زنان مسلمان بودند و مرتکب زنا شدند» که (أُحصن) به معنی (أَسلَمنَ) است.
و از جمله: احصان به معنی حریت و آزادی نیز آمده است. چون خداوند می‌فرماید:
﴿فَعَلَيۡهِنَّ نِصۡفُ مَا عَلَى ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ مِنَ ٱلۡعَذَابِ﴾[النساء: ۲۵].
«حدّ زنان کنیز نصف حدّ زنان آزاد است» که محصنات به معنی آزادگان است.
و از جمله: احصان به معنی عفت و پاکدامنی است. به دلیل قول خدای:
﴿وَٱلَّذِينَ يَرۡمُونَ ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ﴾[النور: ۴].
«آن کسانی که زنان پاکدامن و عفیف را مورد اتهام و قذف قرار می‌دهند» که محصنات به معنی عفیفات است.
و از جمله: احصان به معنی ازدواج کرده، چون خداوند می‌گوید:
﴿۞وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلنِّسَآءِ﴾[النساء: ۲۴].
«زنان ازدواج کرده» که محصنات به معنی متزوجات است.
و از جمله: احصان به معنی وطی و عمل جماع است. و خداوند می‌فرماید:
﴿مُّحۡصِنِينَ غَيۡرَ مُسَٰفِحِينَ﴾[النساء: ۲۴].
«مرتکب عمل جماع شدگان بدون زنا» و مقصود از احصان در این آیه عمل جماع بر اثر نکاح صحیح است. به دلیل قول پیامبرج: «لَا یَحِلّ ُ دَمُ امْرِئٍ مُسْلِمٍ یَشْهَدُ أَن لَّا إِلهَ إِلَّا اللهُ وَأَنِّی رَسُولُ اللهِ إِلَّا بِإِحدیَ ثَلاثٍ: اَلثَّیِّبُ الزّانِی وَالنَّفسُ بِالنَّفْسِ وَالتاّرِك لِدینِهِ اَلْمُفَارِقُ لِلجَماعَةِ».
«حلال نیست ریختن خون مرد مسلمانی که گواهی دهد، که نیست هیچ معبود به حقی جز الله و گواهی دهد که محمد بن عبدالله رسول خدای است، مگر به وسیله سه چیز:
مرد و زنی که مرتکب زنا شده‌اند، کسی که کسی را کشته به ناحق، و کسی که دین اسلام را ترک کرده واز جماعت مسلمانان جدا شده است». به روایت شیخین و اجماع مراد از «ثیب زانی» در حدیث، مرد و زنی است که با نکاح صحیح پیش از ارتکاب زنا عمل جماع را انجام داده باشند.