مقدار و اندازه جزیه
حداقل جزیه سالیانه بر فرد فقیر کاسب یک دینار است (سکه طلا در حدود یک مثقال)، و بر فرد متوسط الحال دودینار و بر ثروتمند و بی‌نیاز چهل دینار است. و این اقتداء و پیروی از عمر بن خطابساست وقتی که عثمان بن حنیف را به کوفه فرستاد به وی امر کرد بر غنی چهل و هشت درهم جزیه بنهد و بر متوسط الحال بیست و چهار درهم و بر فقیر دوازده درهم، و غنی و فقیر بودن هنگام گرفتن جزیه معتبر است نه هنگام قرار داد و عقد جزیه، و بر حداقل جزیه استدلال کرده‌اند به این که پیامبر جبه معاذ سدستور داد: «در یمن از هر فرد مکلف یک دینار یا معادل آن از جامه‌های یمن بگیرد». (به روایت ابوداود و ترمذی که آن را حسن صحیح دانسته و حاکم آن را به شرط شیخین صحیح دانسته است).
و مستحب است علاوه بر اخذ دینارها امام برآنان شرط کند که از راهگذاران مسلمان و مجاهدان و دیگران پذیرایی و مهمان نوازی کنند. چون پیامبر ججزیه نصرانیان ایله را که سیصد نفر بودند سیصد دینار قرار داد و شرط کرد از مسلمانانی که بر آنان می‌گذرند سه روز پذیرایی کنند و مهمان نوازی نمایند و به هیچ مسلمانی خیانت نکنند، و عمر بن خطاب سنیز بر اهل شام جزیه نهاد و ضیافت و پذیرایی سه روز مسلمانان عابر بر آنان را شرط کرد، چون در این کار مصلحت مسلمین به ویژه فقیران وجود دارد، و این ضیافت نسبت به غنی و متوسط شرط است نه نسبت به فقیران آنان. و چون این ضیافت و پذیرایی تکرار می‌گردد و فقیر از آن عاجز است و ضیافت و مهمانی بیش از سه روز نیست، چون پیامبرجگفته است:
«اَلضِّیافَةُ ثَلاثٌ وَمازادَ عَلَیها صَدَقَةٌ»«ضیافت و پذیرایی سه روز است و بیش از آن صدقه است».