فقه آسان در مذهب امام شافعی- جلد دوم

فهرست کتاب

معامله میوه پیش از رسیدن و پدید آمدن صلاحیت آن

معامله میوه پیش از رسیدن و پدید آمدن صلاحیت آن

به طور مطلق وقتی فروختن میوه جایز است که رسیدن آن ظاهر شده یا بعد از ترشی شیرین شده باشد یا رنگ اصلی آن از قبیل سرخی یا زردی یا سیاهی ظاهر شده باشد. هرگاه این نشانه‌های که نشانه صلاحیت میوه است آشکار گردید فروختن آن‌ها جایز است خواه به شرط چیدن یا به شرط باقی گذاشتن آن باشد. چون پیامبر جگفته است:

«لاتُباعُ الثَّمَرةُ حَتَّی یَبْدُرَ صَلاحُها».

«میوه فروخته نمی‌شود تا این که آثار صلاحیت آن ظاهر شود یعنی وقتی فروختن میوه درست است که آثار و نشانه رسیدن و صلاحیت آن ظاهر شود».

(به روایت شیخین). اما هرگاه نشانه صلاح آن ظاهر نشده باشد فروختن آن جایز نیست مگر این که به شرط چیدن باشد خواه عادتا چیده شود یا خیر و علاوه براین باید مورد استفاده نیز واقع شود به همان دلیل که گذشت. و اگر میوه پیش از ظهور صلاحیت آن همراه درختان به فروش رسید این معامله جایز است بدون هیچ شرطی، چون میوه تابع درختان است و اصل میوه که درختان باشند در معرض آفات نیستند، به خلاف اینکه میوه تنها به فروش برسد که میوه تنها در معرض آفات می‌باشد.

همان گونه که فروختن میوه پیش از ظاهر شدن صلاح آن جز با شرط چیدن آن حرام است فروختن کشت و زراعت سبز نیز جز با شرط چیدن و درو کردن حرام است. چون مسلم روایت کرده است که: پیامبر جاز فروختن میوه خرما پیش از رنگ گرفتن آن و از فروختن خوشه و کشت پیش ازاین که سفید شود و از آفات ایمن گردد نهی فرموده است. هرگاه کشت را همراه زمین بفروشند آن نیز همچون فروختن میوه سر درختی همراه درخت است که درست است.