فقه آسان در مذهب امام شافعی- جلد دوم

فهرست کتاب

زکات

زکات

کلمه زکات در زبان عربی به معنی نمو و فزونی و خیر بسیار است، گویند: «زَکَا الزَّرعُ»یعنی کشت رشد و نمو کرد. و «زَکَا المَالُ»مال افزایش یافت. «زَکا فُلانٌ». خیر و نیک فلانی فراوان شد. زکات بر تطهیر و پاک سازی نیز اطلاق می‌شود. خداوند می‌فرماید:

﴿قَدۡ أَفۡلَحَ مَن زَكَّىٰهَا ٩[الشمس: ۹].

«هرکس نفس خویش را تزکیه و پاک گرداند رستگار شد».

که تزکیه به معنی تطهیر است و به معنی مدح نیز اطلاق شده است مانند:

﴿فَلَا تُزَكُّوٓاْ أَنفُسَكُمۡ[اللنجم: ۳۲].

«خودتان را مستائید» که ﴿تُزَكُّوٓاْبه معنی (تمدحوا)است.

زکات شرعا به آن مقدار مالی گفته می‌شود که به اصناف و طبقات مخصوص، با شرایط مخصوصی پرداخت می‌گردد و به آن جهت زکات نامیده شده است، چون مال با پرداخت زکات و دعای کسی که به وی داده می‌شود فزونی می‌یابد. خداوند می‌فرماید:

﴿وَمَآ ءَاتَيۡتُم مِّن زَكَوٰةٖ تُرِيدُونَ وَجۡهَ ٱللَّهِ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُضۡعِفُونَ ٣٩[الروم: ۳۹].

«آنچه از زکات پرداخت می‌کنید و از آن رضای خدا را می‌خواهید (و به امید رضای خدا پرداخت می‌کنید)، اینان چند برابر آن را دریافت می‌دارند و افزایش دهندگان مال خویشتن‌اند».