فقه آسان در مذهب امام شافعی- جلد دوم

فهرست کتاب

شرط رضاعت

شرط رضاعت

رضاعی که موجب حرمت می‌شود پنج بار است. چون عایشه لگفته است: «آنچه خداوند در قرآن نازل فرموده است، ده بار شیر خوردن معلوم و معین است که موجب حرام شدن می‌گردد. سپس ده بار شیر خوردن فسخ شد با پنج بار شیر خوردن معلوم، که وقتی پیامبر جوفات یافت مردم هنوز (عشر رضعات معلومات یحرمن) را در قرآن می‌خواندند». (به روایت مسلم و دیگران).

و آن را تأیید می‌کند آنچه در بعضی الفاظ، حدیث سهله دختر سهیل آمده است: «پیامبر جگفت: پنج بار به سالم شیر بده بر او حرام خواهی شد». این ترکیب در تقدیر آن است که گفته شود: «اگر پنج بار به وی شیر بدهی بر وی حرام خواهی شد» و در روایتی آمده است: «یک بار مکیدن و دو بار مکیدن شیر، و یک بار شیردادن و دوبار شیر دادن موجب حرام شدن کسی بر شیرخوار نمی‌شود» به روایت مسلم. ابن مسعود و عایشه و عبدالله بن الزبیر و عطاء و طاووس و سعید بن جبیر و عروه بن الزبیر و لیث بن سعد و شافعی و احمد و اسحاق و ابن حزم و جماعتی از اهل علم شپنج بار شیر خوردن را مؤثر در حرمت دانسته‌اند، و از علی بن ابیطالب سنیز این روایت شده است. و جمهور علما برآنند، شیری که به معده کودک رسید موجب تحریم است اگرچه اندک باشد، از جمله، ابوحنیفه و مالک که خداوند از همگی راضی باشد. به دلیل عموم معنی آیه: «ماردان رضاعی شما که به شما شیر داده اند» و این مقتضی آن است که نام شیر دادن بر آن اطلاق گردد خواه زیاد باشد یا اندک.

باید دانست که اگر مادر شیری شک کند که آیا پنج بار به کودک شیر داده است یا خیر و آیا شیر به معده‌اش رسیده است یا خبر، موجب تحریم نیست، و ورع و پرهیزگاری پنهان نمی‌ماند. و اگر یقین داشت که پنج بار به وی شیر داده است و لیکن شک داشت که در طی دو سالگی وی بوده است یا بیشتر از دو سالگی، یعنی بعد از دو سالگی یا پیش از دو سالگی، باز هم موجب تحریم نمی‌شود چون اصل عدم آن است.