فقه آسان در مذهب امام شافعی- جلد دوم

فهرست کتاب

شکار با سگان تعلیم دیده جایز است

شکار با سگان تعلیم دیده جایز است

شکار با درندگان شکاری تعلیم دیده چون سگ و پلنگ و ببر و غیر آن‌ها و پرندگان درنده شکاری چون صقر و شاهین و باز، درست و جایز است و چون خدای تعالی می‌گوید:

﴿يَسۡ‍َٔلُونَكَ مَاذَآ أُحِلَّ لَهُمۡۖ قُلۡ أُحِلَّ لَكُمُ ٱلطَّيِّبَٰتُ وَمَا عَلَّمۡتُم مِّنَ ٱلۡجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ ٱللَّهُۖ فَكُلُواْ مِمَّآ أَمۡسَكۡنَ عَلَيۡكُمۡ وَٱذۡكُرُواْ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَيۡهِۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ ٤[المائدة: ۴].

«از تو می‌پرسند که چه چیز (از خوردنیها و نوشیدنیها) بر آنان حلال شده است؟ بگو: بر شما چیزهای پاکیزه حلال شده است (نیز شکاری که) حیوانات شکاری صید می‌کنند و شما بدانها آموخته اید از آنچه خدا به شما آموخته است. از نخچیری که چنین حیواناتی برای شما (شکار می‌کنند و خود از آن نمی‌خورند و سالم) نگاه می‌دارند بخورید. (و به هنگام فرستادن حیوان به روی شکار) نام خدا را بر آن ببرید و از خدا بترسید (چرا که) خداوند سریع الحساب است».

ابن عباس بگفته است: جوارح، سگان و پرندگان شکار کننده و تعلیم دیده می‌باشند. کلمه جرح به معنی کسب است، و مناسبت دارد چون صاحب آن به آن کسب می‌کند و در قرآن، جرح به معنی کسب آمده است:

﴿وَيَعۡلَمُ مَا جَرَحۡتُم بِٱلنَّهَارِ[الأنعام: ۶۰].

«و (خداوند) می‌داند آنچه کسب می‌کنید».

(ترمذی از عدی بن حاتم روایت کرده است) که گفت: از رسول الله سوال کردم درباره شکار باز، پیامبر گفت:

«مَا أَمْسَك عَلَیْك فَکُلْ»«هر چیزی را که برای تو نگاه داشت از آن بخورد».

(و مسلم از وی روایت کرده است) که گفت: پیامبر جفرمود:

«إِِذا أَرْسَلْتَ کَلْبَك فَاذْکُرِ اسْمَ اللهِ فَإِنْ أَمْسَك عَلَیْك فَأَدْرَکْتَهُ حَیّاً فَاذْبَحْهُ وَإِِنْ أَدْرَکْتَهُ قَدْ قُتِلَ وَلَمْ یأکُلْ مِنْهُ فَکُلْ». «هرگاه سگت را رها کردی نام خدا را یاد کن پس اگر شکار را برایت نگاه داشت چون آن را زنده دریابی ذبح کن، و اگر آن را کشته دریافتی و سگت از آن نخورده بود از آن بخور».

پس هرگاه سگ شکاری شکار را صید کرد و صاحب سگ شکار را مرده یافت یا حرکت و تلاش مذبوحانه داشت خوردن آن حلال است، و رها کردن درنده شکار کننده از طرف شکارچی و گرفتن و زخمی کردن آن در هر محل باشد جانشین ذبح است.