فقه آسان در مذهب امام شافعی- جلد دوم

فهرست کتاب

حقوق الله

حقوق الله

این دومین قسم از اقسام حقوق است و حقوق الهی بر سه نوع می‌باشد:

نوع اول: حقوقی که گواهی کمتر از چهار نفر در آن قبول نیست، مانند ارتکاب زنا و عمل لواط و تجاوز جنسی به حیوانات، و دلیل این که در زنا و عمل لواط گواهان باید چهار نفر باشند قول خدای است:

﴿وَٱلَّٰتِي يَأۡتِينَ ٱلۡفَٰحِشَةَ مِن نِّسَآئِكُمۡ فَٱسۡتَشۡهِدُواْ عَلَيۡهِنَّ أَرۡبَعَةٗ مِّنكُمۡ[النساء: ۱۵].

«آن کسانی که از زنان شما مرتکب عمل زشت زنا می‌شوند چهار نفر را از خودتان بر آنان گواه بگیرید».

و قول خدای:

﴿لَّوۡلَا جَآءُو عَلَيۡهِ بِأَرۡبَعَةِ شُهَدَآءَۚ فَإِذۡ لَمۡ يَأۡتُواْ بِٱلشُّهَدَآءِ[النور: ۱۳].

«پس چرا چهار گواه بر آن نیاوردند».

و در مسلم آمده است: که سعد بن عباده سبه پیامبر جگفت: چنانچه با زنم مردی یافتم یعنی بر بستر وی، او را مهلت بدهم و رها کنم تا این که چهار گواه پیدا کنم و بیاورم؟ پیامبر جگفت: «آری» و برای این که عمل زنا و عمل لواط از زشت‌ترین و بزرگترین گناهان می‌باشند در گواهی دادن بر آن‌ها سختگیری شده است تا بیشتر ستر محارم بشود و گناهان زشت آشکار نشوند. و اما تجاوز به حیوان باز هم دخول فرج در فرج است و موجب غسل می‌گردد پس شبیه به زنای با آدمی است.

نوع دوم حقوق الهی: حقوقی است که زنان در آن دخالت ندارند و در آن جز شهادت دو مرد قبول نیست، مانند حدّ می‌خوارگی و قطع طریق و راهزنی و قتل به سبب مرتد شدن و امثال آن، چون خدای می‌گوید: «دو نفر عادل از خودتان (یعنی مردان) بر آن گواه بگیرید» و به قیاس بر وصیت و نکاح.

نوع سوم از حقوق الهی: حقوقی است که گواهی یک نفر در آن قبول است، مانند رویت هلال ماه رمضان که در آن به قول ابن عمر باحتجاج شده است که گفت: «مردم برای دیدن هلال ماه رمضان گرد آمده بودند که من به پیامبر جخبر دادم هلال را دیدم، پس روزه گرفت و مردم را به روزه گرفتن امر فرمود» (به روایت ابوداود و ابن حبان در صحیح خود و روایت دارقطنی و حاکم که گفته است: برابر شرط مسلم صحیح است).