رأی انجمن دانشمندان بزرگ دینی درباره کالبدشکافی
در نهمین دوره نشست کنفرانس علماء بزرگ دینی که در ماه شعبان سال (۱۳۶۹ هـ.ق) در شهر طایف تشکیل گردید، سفارت مالزی در جده یادداشتی تقدیم آن کنفرانس نمود که در آن از حکم اجرای یک عمل جراحی بر روی جنازه یک میت مسلمان به منظور دست یابی به اهداف و مصالح خدمات پزشکی استفسار و پرسش شده بود. همان گونه که همین مسأله از طرف کمیسیون همیشگی و دائمی تحقیقات علمی و فتوی عرضه شده بود و به نظر می‌رسد که این موضوع به سه قسم تقسیم می‌شود:
اول: کالبدشکافی به منظور تحقیق و بررسی یک دعوی جنائی.
دوم: کالبدشکافی به منظور تحقیق درباره امراض مسری مثل وبا تا در پرتو آن احتیاطات لازم و کافی برای پیشگیری از آن‌ها به عمل آید.
سوم: کالبدشکافی به منظور تحقق هدفهای تعلیم و تعلم.
پس از تبادل نظر و بررسی کامل و پژوهش کمیسیون مذکور و کمیته مخصوص چنین رأی داد:
در مورد قسم اول و دوم، کمیسیون رأی داد که این دو قسم جایزند، به دلیل این که موجب تحقق و حصول مصالح فراوانی خواهند شد در زمینه‌های امنیت و برقراری عدالت و پیشگیری و حفظ جامعه از بیماریهای خطرناک. و زیان هتک حرمت و بی‌احترامی که نسبت به جنازه‌ای که مورد کالبدشکافی قرار گرفته است در مقایسه با مصالح فراوان و همگانی حاصل از آن، مورد چشم پوشی و قابل گذشت است. لذا کمیسیون و کنفرانس به اجماع کالبدشکافی به این منظورها را جایز می‌داند خواه جنازه و جسد از آن معصوم و بی‌گناه باشد یا خیر.
و اما در مورد قسم سوم، که تشریح به منظور هدفهای علمی است با توجه به این که شریعت اسلامی به حصول مصالح و منافع و تکثیر آن دستور می‌دهد و همچنین به جلوگیری از مفاسد و تقلیل آن و به ارتکاب خفیف‌ترین دو ضرر و زیان به منظور نابودی شدیدترین ضرر و زیان می‌پردازد و می‌گوید: باید جلو مفاسد را گرفت و یا آن‌ها را کاهش داد و در بین دو چیز که زیانمندند و به ناچار باید یکی را قبول کرد و مرتکب شد خفیف‌ترین و سبک‌ترین و کم زیان‌ترین را وسیله پرهیز از سنگین تر و زیانمندتر قرار می‌دهد، و هرگاه مصالح مختلف با هم تعارض داشته و در برابر هم قرار گیرند، آن یکی انتخاب می‌شود که راجح و برتر است و نظر به این که کالبدشکافی حیوانات، موجب بی‌نیازی از کالبدشکافی انسان نمی‌شود و نظر به این که کالبدشکافی انسان دارای مصالح فراوانی در پیشرفتهای علمی در زمینه‌های مختلف طبی است، لذا با توجه به این مقاصد کنفرانس کالبدشکافی جسد آدمی را در این زمینه روی هم رفته جایز می‌داند، لیکن با توجه به این که شریعت اسلامی به احترام و کرامت انسان مسلمان چه در حال حیات و زندگی و چه پس از مرگ عنایت و توجه خاصی دارد و به آن اهمیت می‌دهد، (و امام احمد ابوداود و ابن ماجه از حضرت عایشه لروایت کرده‌اند) که پیامبر جگفت: «شکستن استخوان انسان مرده همچون شکستن آن در حال زنده بودن است» و نظر به این که ضرورت به آن منتفی است، چون دسترسی به جنازه‌های غیر معصوم از اموات بیگانه آسان است، کنفرانس نظر می‌دهد به این که کالبدشکافی جسدهای غیرمسلمان اکتفا شود و در این حال به جنازه و جسد اموات معصوم مسلمان تعرض نکنند.
توفیق تنها در دست خدا است و درود و سلام بر محمد و آل و اصحاب او باد. این بود خلاصه‌ای از مقاله تحقیقی مجله «البحوث الإسلامیة» که در ریاض منتشر می‌شود.