فقه آسان در مذهب امام شافعی- جلد دوم

فهرست کتاب

شرایط درستی عاریه:

شرایط درستی عاریه:

برای درستی عاریه چند چیز شرط است،

اول: باید عاریه دهنده اهلیت تبرع و انجام عمل خیریه مجانی را داشته باشد، پس عاریه دادن از کسی که بر او حجر نهاده شده درست نیست.

دوم: باید منفعت و بهره چیزی که عاریه داده می‌شود ملک عاریه دهنده باشد، بنابراین اگر مستأجری چیزی را که در اجاره داد عاریه دهد درست است، چون او مالک منفعت آن است ولی کسی که چیزی را عاریه گرفته است حق ندارد آن را عاریه بدهد چون او مالک منفعت آن نیست بلکه حق انتفاع و بهره بردن از آن را دارد، و بهره بردن از آن برای وی مباح شده است، و کسی که طلب مباح بودن سود و نفع بردن را دارد مالک انتقال این مباح بودن به دیگران نیست. به دلیل این که مهمان چیزی را که به وی تقدیم شده و خوراکی که جلو او نهاده شده برای غیر خود مباح نمی‌کند و نباید برای مثال گربه و امثال آن را از خوراک دهد.

سوم: باید چیزی که عاریه داده می‌شود سودمند باشد، پس عاریه دادن چیزی که منفعت ندارد صحیح نیست چون فایده عاریه دادن همان انتفاع از آن است.

چهارم: باید چیزی که عاریه داده می‌شود به گونه‌ای باشد که بعد از انتفاع از آن اصل و ذات آن باقی بماند مانند حیوانات و لباس و پوشاک و ابزار آلات، پس عاریه دادن چیزی که با انتفاع از آن مستهلک می‌شود درست نیست، چون ذات آن باقی نمی‌ماند مانند خوراکی‌ها و شمع‌ها و مواد پاک کننده مانند صابون و امثال آن. چون انتفاع از آن‌ها بدون استهلاک اصل ممکن نیست و شرط صحت عاریه دادن، ماندن اصل و ذات شیء عاریه‌ای است بعد از انتفاع از آن.