فقه آسان در مذهب امام شافعی- جلد دوم

فهرست کتاب

ماه مبارک رمضان

ماه مبارک رمضان

پیامبر جدر آخرین روز شعبان خطبه‌ای ایراد کرد و گفت:

«أَیّـُها النّاسُ أَظَـلَّکُم شَهرُ عَظیمُ مُبارَك. شَهْرٌ فیهِ لَیلَةُ القدَرِ خَیرٌ مِن ألفِ شَهرٍ، شَهرٌ جَعَلَ اللهُ صِیامَ نهَارِهِ فَریضَةً وَقِیامَ لَیلَتِهِ تَطَوُّعاً مَن تَقَرَّبَ فیهِ بِخَصلَةٍ مِنَ الخیرِ کانَ کَمَن أَدّی فَریضَةً فیما سِواهُ، وَمَن أدّی فیهِ فَریضَةً کانَ کَمَن أدّی سَبعینَ فَریضَةً فیماسِواهُ، وَهُوَ شَهرُ الصَّبرِ والصبَّرُ ثَوابُهُ الْـجَنـَّةُ وَشَهرُ المواساةِ وَشَهرُ یَزدادُ فیهِ رِزقُ المُؤمِنِ مَن فَطِّرَ فیه ِصائِمـاً کانَ مَغْفِرَةً لِذُنُوبِهِ وَعِتْقاً لِرَقَبَتِهِ مِنَ الناّرِ وَکانَ لَهُ مِثلَ أجرِهِ مِن غیرِ أن یَنقُصَ مِن أَجرِ الصّائِمِ شَییءٌ قالوُا یا رَسوُلَ اللهِ: لَیسَ کُـلُّنا یَجِدُ ما یُفَطِّرُ الصّائِمَ؟ فَقالَ صَلَّی الله علیه وسلم: یُعطی اللهُ هذاَ الثَّوابَ مَن فَطَّرَ صائِماً عَلی تَمْـرَةٍ أَو شَربَةِ ماءٍ أَو مَذقَةِ لَبَنٍ (مزیجه أو خلیطه) وَهُوَ شَهرٌ أَوَّلُـهُ رَحمـةٌ وَأَوسَطُهُ مَغفِرَةٌ وَآخِرُهُ عِتقٌ مِنَ الناّرِ، وَاستَکثِروا فیهِ مِن أَربَعَ خِصالٍ: خَصلَتَینِ تَرضَوْنَ بِهِما رَبَّکُم، وَخَصْلَتَینِ لَا غنِاءَ بِکُم عَنهُما. فَأمّا الخِصْلتانِ اللَّتانِ ترَضَوْنَ بِهِما رَبّکُمُ: فَشَهادَةُ أَن لاَّ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَتَسْتَغفِروُنَهُ، وَأَمَّا اللَّتانِ لَا غِناءَ بِکُم عَنْهُما فَتَسأَلوُْنَ اللهَ وَتَعُوْذوُنَ بِهِ مِنَ النَّارِ، وَمَنْ سَقَی صائِماً سَقَاهُ اللهُ مِنْ حَوْضِیْ شَرْبَـةً لَا یَظْمَأُ بَعْدَها حَتّی یَدْخُلَ الْـجَنَّـةَ». (رواه ابن خزیمه والبیهقی وابن حبان).

«ای مردم به راستی ماه بزرگ و مبارکی شما را سایه انداخته است، ماهی که در آن «لیلة القدر» شب قدر و احترام است که ثواب عبادت در آن از ثواب عبادت یک هزار ماه بیشتر و بهتر است، ماهی که خداوند روزه روزش را فریضه ساخته و عبادت شب‌هایش را داوطلبانه قرار داده و سنت گردانده است. هر کس در آن ماه با یک عمل خیر به خدا تقرب جوید ثواب یک فریضه را در ماه‌های دیگر دارد و چنان می‌نماید که یک عمل واجب را در غیر آن به ادا رسانده باشد، و هر کس فریضه‌ای را در این ماه انجام دهد ثواب ادای هفتاد فریضه درغیر آن را دارد.

این ماه ماه صبر و شکیبایی است، و ثواب و پاداش صبر بهشت است، و این ماه ماه یاری دادن مردم است و ماهی است که رزق و روزی مؤمن در آن افزایش می‌یابد. هر کس کسی را برای افطار دعوت کند و روزه کسی را بگشاید این عمل موجب آمرزش گناهانش و آزادی گردنش از دوزخ است و به اندازه ثواب روزه او ثواب دارد بدون اینکه از ثواب او کم شود، یعنی ثواب روزه دار هم به جای خویش محفوظ است. گفتند: ای رسول الله ما توانایی نداریم که کسی را به افطار بخوانیم و روزه‌اش را بگشاییم. پیامبر جگفت: خداوند این ثواب و پاداش را به کسی خواهد داد که با یک دانه خرما یا یک جرعه آب یا شیر او را به افطار بخواند و روزه‌اش را بگشاید. این ماه ماهی است که اولش رحمت و وسطش مغفرت و آمرزش و آخرش آزادی و رهایی از آتش دوزخ است، تلاش کنید که چهار خصلت و عمل را در آن فراوان انجام دهید که با دو تای آن پروردگارتان را راضی کنید، و از آن دوتای دیگرش بی‌نیاز نیستید. آن دو خصلت که خداوند را راضی می‌کنند گواهی: أشهَدُ أن لَا إِله إلَّا الله. و طلب استغفار از اوست. و اما آن دو تا که از آن‌ها بی‌نیاز نیستید: ازخدا بهشت بخواهید و از آتش دوزخ به وی پناه ببرید .

و هر کس روزه داری را سیراب کند (در وقت افطار) خداوندا او را از حوض من (حوض کوثر) سیراب می‌کند و بدو چنان شربتی می‌دهد که دیگر هرگز تشنه نمی‌گردد تا این که داخل بهشت شود».