جزا و کیفر مرتد شدن
هرگاه ثابت شد که کسی مرتد شده و این امر به اثبات رسید، او مهدورالدم است یعنی خونش باید هدر رود و کشته شود و دیه و خون بها ندارد، چون او به راستی زشت‌ترین انواع کفر را مرتکب شده است و سخت‌ترین کیفر حکم را دارد. خداوند می‌گوید:
﴿وَمَن يَرۡتَدِدۡ مِنكُمۡ عَن دِينِهِۦ فَيَمُتۡ وَهُوَ كَافِرٞ فَأُوْلَٰٓئِكَ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ ٢١٧﴾[البقرة: ۲۱۷].
«هرکس از شما از دین خود (یعنی دین اسلام) برگردد و در آن حال بمیرد و کافر باشد، آنان اعمالشان در دنیا و آخرت باطل می‌شود آنان صاحبان دوزخ و اهل آن هستند و جاویدان در آن می‌مانند».
و واجب است که از شخص مرتد طلب توبه کرد، پس اگر از مرتد شدن خود توبه کرد و پشیمان شد چه بهتر وإلا اگر توبه نکرد و پشیمان نشد باید کشته شود. چون حضرت عایشه لروایت کرده است: «زنی در روز جنگ احد مرتد شد و از دین اسلام برگشت، پیامبر جدستور داد تا از وی طلب توبه و پشیمانی شود که اگر توبه کرد و برگشت خوب وإلا باید کشته شود». و چون اغلب مرتد شدن در اثر شبهه پیش می‌آید پس تا قبل از کشف شبهه و طلب توبه از وی درست نیست که کشته شود، مانند کافران جنگی که ما از اول آنان را نمی‌کشیم و به جنگ با آنان مبادرت نمی‌کنیم مگر بعد از ابلاغ دعوت به آنان و اظهار معجزه پیامبر ج.
و باید دانست که مرتکب شدن بزرگترین گناهان کبیره و زشت‌ترین چیزهای حرام، خود کفر نیست و اسم ایمان را از انسان سلب نمی‌کند، چون خدای تعالی می‌فرماید:
﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُ﴾[النساء: ۱۱۶].
«خداوند شرک به خود را نمی‌آمرزد و غیر از شرک (به خود) هر گناهی باشد برای هر کس که بخواهد می‌آمرزد».
پس گفته است غیر از شرک، و غیر شرک گناهان کبیره و صغیره، هر دو را شامل می‌شود و فاسق اگر پیش از آنکه بمیرد توبه نماید در دوزخ جاودان نمی‌ماند. چون خداوند در حدیث قدسی فرموده است: «أَخْرِجُوا مِنَ النّارِ مَنْ کانَ فِی قَلْبِهِ مِثقَالَ ذَرَّةٍ مِن إِیمَانٍ».
«بیرون آورید از آتش دوزخ هرکس را که به اندازه یک مثقال ذره ایمان در دل وی بوده باشد».