فرایض و میراث‌ها و سهامی که برای وارثان از طرف خدا تعیین شده است
فرایض، جمع فریضه و از کلمه فرض به معنی تقدیر و تعیین کردن است. خداوند می‌فرماید:
﴿فَنِصۡفُ مَا فَرَضۡتُمۡ﴾[البقرة: ۲۳۷].
«پس نیمه آنچه که مقدور و تعیین کرده‌اید».
که (فرضتم) به معنی «قَدَّرْتُمْ»است. این از نظر لغوی بود. و اما فرایض در اصطلاح شرع، فرض به معنی نصیب و سهمی است که شرع آن را برای کسی که استحقاق آن را دارد تعیین کرده است. عربها در دوره جاهلیت به مردان سهم الإرث می‌دادند و همچنین به بزرگسالان، ولی به زنان و کودکان سهم الإرث نمی‌دادند، و همچنین به هم پیمانان نیز می‌دادند، و در آغاز اسلام نیز سهام ارث چنین بود که منسوخ شد و چون آیات سوره نساء درباره ارث و تعیین صاحبان سهام نازل شد پیامبر جگفت:
«به راستی خدای تعالی حق هر کسی را به وی داد، هان ای مردم، بدانید که برای کسی که وارث است و خداوند سهم او را معین کرده وصیت لازم نبوده و نیازی به وصیت نیست». در میان یاران پیامبرجچهار نفر به دانستن علم فرایض و احکام ارث مشهورند: علی بن ابیطالب و عبدالله ابن عباس و عبدالله بن مسعود و زید بن ثابتش. امام شافعی /در این میان مذهب زید را برگزیده و اختیار کرده است، چون پیامبر جگفته است: «داناترین شما به فرایض زید است». و چون زید از همه مسائل قیاس نزدیکتر است، و چون دلایل او به صحت و درستی نزدیکتر است، پس امام شافعی به آراء او عمل کرده و آن‌ها را پسندیده است نه این که از زید تقلید کرده باشد. «چون او خود مجتهد جامع الشرایط بود».