اعتکاف نذری
اعتکاف تقرب به خدا است پس هر کس بر خود اعتکاف نذر کند صحیح است و واجب است که به نذرش وفا کند. چون پیامبر جگفته است:
«مَنْ نَذَرَ أَن یُطِیعَ اللهَ فَلیُطِعْـهُ وَمَنْ نَذَرَ أَن یَعْصِیَهُ فَلَا یَعْصِهِ».
«هرکس نذر کند که خدای را اطاعت کند باید به آن وفا کند و اطاعت را انجام دهد و هرکس نذر کند که خدای را عصیان و نافرمانی کند به آن وفا نکند و آن را انجام ندهد». (به روایت احمد در مسند و به روایت بخاری).
و چون ثابت شده است که عمر بن خطاب ساز پیامبر جسوال نمود و گفت: «من در زمان جاهلیت نذر کرده بودم که شبی در مسجد الحرام اعتکاف کنم» پیامبر جگفت: «به نذرت وفا کن» (متفق علیه اصحاب صحاح است). پس اگر کسی نذر کرد که ده روز اعتکاف کند باید به آن وفا کند خواه نذر کرده باشد که پیوسته یا گسسته اعتکاف کند و حق ندارد از مسجد بیرون رود مگر به عذری و این عذر چند نوع دارد:
۱- بیرون رفتن برای قضای حاجت، یعنی برای ادرار و مدفوع و غسل به علت محتلم شدن که قطعا ضرر ندارد.
۲- برای رفع گرسنگی که بیرون رفتن برای غذا خوردن جایز است. چنانچه تشنه شد و در مسجد آب بود حق ندارد بیرون رود، و فرق بین آب خوردن و غذا خوردن آن است که انسان اصولا از غذا خوردن در مسجد شرم دارد به خلاف آب نوشیدن. بیرون رفتن برای عیادت مریض و بیمار جایز نیست، و همچنین برای نماز میت. چون پیامبر ج:
«کانَ یَمُـرُّ بِالمریضِ وَهُوَ مُعْتَـکِفٌ فَیَمُرُّ کَما هَوَ وَلَا یَعْرُجُ یَسْأَلُ عَنهُ»(رواه أبوداود).
«در حال اعتکاف از کنار بیمار می‌گذشت و به طرف او متمایل نمی‌شد که از او عیادت کند».
و او از عایشه لنیز نقل کرده است که گفت: «سنت برای معتکف آن است که از بیمار عیادت نکند و در تشییع جنازه حاضر نشود، و با زن تماس نگیرد، و با وی نزدیکی و مباشرت نکند، و جز برای نیازهای ضروری و ناچاری از مسجد بیرون نیاید».
۳- هرگاه زن قاعده شد بر وی لازم است که از مسجد بیرون آید. چون پیامبر جگفته است:
«لا أُحِلُّ المَسجِدَ لِحائِـضٍ وَلا جُنُبٍ».
«من مسجد را برای کسی که در حیض باشد یا جنابت داشته باشد حلال نمی‌دانم».
۴- بیماری که با اقامت در مسجد مشقت ایجاد کند، چون نیاز به رختخواب و رفت و آمد طبیب دارد، پس برای وی مباح است که از مسجد بیرون رود و پیوستگی اعتکافش گسسته نمی‌شود. ولی اگر برای نماز جمعه بیرون رفت اعتکافش باطل می‌شود، چون می‌توانست در مسجد جامع اعتکاف کند و همچنین اگر خوف فوت شدن حج را داشته باشد اعتکافش باطل می‌شود، و چنانچه جماع و نزدیکی کند اعتکافش باطل می‌شود چون خداوند می‌فرماید:
﴿وَلَا تُبَٰشِرُوهُنَّ وَأَنتُمۡ عَٰكِفُونَ فِي ٱلۡمَسَٰجِدِ﴾[البقرة: ۱۸۷].
«در حال اعتکاف در مساجد با زنانتان مباشرت و خلوت نکنید».
چنانچه با دست زدن مباشرت کرد یا از روی شهوت بوسید و انزال منی شد اعتکافش باطل می‌شود.