حیات صحابه – جلد ششم

بیانه دیگر پیامبر خداصدر فتح مکه

ابن ماجه (ص ۴۷۸) از ابن عمر بروایت نموده که: رسول خدا صروز فتح مکه، در حالی که بر زینه پایه کعبه ایستاده بود برخاست، و بعد از حمد و ثنای خداوند گفت: «ستایش خدایی راست، که وعده‏اش را راست نمود، و بنده‏اش را نصرت داد، و احزاب را به تنهایی اش شکست داد. آگاه باشید، که کشته شده خطاء، چون کشته شده تازیانه و عصاست، و در آن صد شتر دیت است، چهل شتر آن حامله باشد و اولادش در شکمش باشد. آگاه باشید، هر بزرگواری و شرف موروثی و خونی که در زمان جاهلیت بود، زیر این دو قدمم است، مگر پرده داری و خدمت خانه و آب دادن حجاج.آگاه باشید که من آن دو عمل را برای اهل آن چنانکه از قبل بودند، سپردم» [۷].

و ابن ابی حاتم از ابن عمربروایت نمود، که گفت: رسول خدا صروز فتح مکه سوار بر شتر قصوایش طواف نمود و ارکان را با عصای سر کجی که در دستش بود لمس می‏کرد [۸]، و برای شترش جای خواباندنی در مسجد نیافت، بنابرین بر دست‏های مردان پایین گردید، و شتر به‌سوی سیل گاه بیرون کرده شد و در آنجا خوابانیده شد. بعد از آن رسول خدا صمردم را از بالای سواری اش مخاطب قرار داد، و پس از حمد و ثنای خداوند طوری که وی اهل آن است - گفت: «ای مردم، خداوند تعالی، کبر و نخوت جاهلیت را و همچنین بزرگ منشی را به پدران زمان جاهلیت شما برده است، دیگر مردم دو گونه‏اند: مردی نیکوکار، متقی و عزت‏مند نزد خداوند تعالی، و مرد فاجر، بدبخت و خوار و ذلیل نزد خداوند تعالی. خداوند ﻷمی‏گوید:

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّا خَلَقۡنَٰكُم مِّن ذَكَرٖ وَأُنثَىٰ وَجَعَلۡنَٰكُمۡ شُعُوبٗا وَقَبَآئِلَ لِتَعَارَفُوٓاْۚ إِنَّ أَكۡرَمَكُمۡ عِندَ ٱللَّهِ أَتۡقَىٰكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٞ ١٣﴾[الحجرت: ۱۳].

ترجمه: «ای مردمان ما شما را از یک مرد و یک زن آفریدیم و شما را نژادها و قبیله‏ها گردانیدیم تا با هم شناسا شوید. به درستی که گرامی‏ترین شما نزداللَّه پرهیزگارترین شماست، و خدا به همه چیز دانا و خبردار است».

بعد از آن فرمود: «با این گفته‏ام، برای خودم و شما، از خدا مغفرت می‏طلبم» [۹]. این چنین این را عبد بن حمید، چنانکه در تفسیر ابن کثیر(۲۱۸/۴) آمده، روایت نموده است.

[۷] حسن. ابن ماجه (۲۶۲۸) آلبانی آن را حسن دانسته است. [۸] یعنی در بدل رسانیدن دست، عصایش را به ارکان می‏رسانید.م. [۹] صحیح. ابن حبان (۳۸۲۸) طبری (۱۶/ ۸۸).