حیات صحابه – جلد ششم

بیانیه جامع دیگری از پیامبر ص

احمد از عیاض بن حمار مجاشعی سروایت نموده که: پیامبر صروزی بیانیه ایراد نمود، و در بیانیه‏اش گفت: «پروردگارم، امرم نموده است، که آنچه را وی در همین روز برایم آموزانیده است و شما آن را نمی‏دانید، برای‌تان بیاموزانم، «وی گفت»: همه مالی را که برای بندگانم داده‏ام حلال است، و من همه بندگانم را مایل به‌سوی دین حق آفریده‏ام، شیطان‏ها نزد آنان آمدند، و از دین‌شان گمراه‌شان ساختند، و بر آنان آنچه را حلال گردانیده بودم، حرام ساختند، و امرشان نمودند، که به من چیزی را که برای آن برهانی نازل نکرده‏ام، شریک بیاورند، بعد از آن خداوند به‌سوی اهل زمین نگاه نمود، و عرب و عجم‌شان را بد دید، مگر بقایایی از اهل کتاب را، و گفت: تو را به سببی مبعوث نمودم که آزمایشت کنم، و توسط تو دیگران را بیازمایم، و برایت کتابی نازل نمودم، که آب نمی‏شویدش، آن را در خواب و بیداری می‏خوانی، بعد از آن خداوند ﻷامرم نمود، که قریش را بسوزانم، گفتم: ای پروردگارم، در این صورت سرم را می‏شکانند، و مانند نان می‏سازندش، گفت: آنان را، طوری که تو را بیرون کردند، بیرون ساز، با ایشان بجنگ همراهت بر ضدشان می‏جنگیم، در مقابل آنان مصرف کن، بالایت مصرف می‏کنیم، ارتش بفرست، ما پنج چند آن را می‏فرستیم و با کسی که از تو اطاعت نمود، بر ضد کسی که از تو نافرمانی نمود بجنگ. و اهل جنت سه گروه‏اند: مردی دارای قدرت، عادل، موفق و صدقه کننده، و مدی مهربان، نرم دل به هر خویشاوند و مسلمان و مردی عفیف، فقیر، عیال دار و صدقه کننده، و اهل آتش پنج گروه‏اند: ضعیفی که عقل و خرد ندارد، آنانی که از میان شما دنباله‏رواند - یا تابعان‌اند، یحیی شک نموده است - و در تلاش و در صدد اهل و مال نیستند، و خاینی که طعمش پوشیده نیست، و اگر اندک هم باشد در آن خیانت می‏کند، و مردی که با صبح و بیگاه نمودن تو را در اهل و مالت می‏فریبد - و بخل و دروغ [۸۳]و بد اخلاق و فاحش را متذکر گردید [۸۴]. این را همچنان مسلم و نسائی چنان که در تفسیر ابن کثیر (۳۵/۲) آمده، روایت کرده‏اند.

[۸۳] شاید درست: بخیل و دروغگو باشد. [۸۴] مسلم (۲۸۶۵) احمد (۴/ ۱۶۲) طبرانی (۱۷/ ۲۶۳).