حیات صحابه – جلد ششم

بیانیه وی سدر جابیه

عدنی از باهلی روایت نموده که: عمر در وقت ورودش به شام در جابیه [۱۱۵]برای ایراد بیانیه برخاست و گفت: قرآن را بیاموزید، تا به آن شناخته شوید، به آن عمل کنید تا از اهلش باشید، منزلت هیچ صاحب حقی به حدی نرسیده که در معصیت خداوند نیز اطاعت کرده شود. بدانید که قول حق و موعظه بزرگ، نه اجل را نزدیک می‏کند، و نه از رزق خدا دور می‏سازد. بدانید که در میان بنده و رزقش حجابی است، اگر صبر نماید رزقش برایش می‏رسد، اگر به پیش رود، حجاب دریده می‏شود، و او بیشتر از رزقش را در نمی‏یابد. اسبان را تربیه نمایید، تیراندازی کنید، اسبان را نعل نمایید، مسواک کنید، خود را در زندگی به معدبن عدنان مشابه سازید [۱۱۶]، و زنهار که اخلاق عجم را از آن خود سازید، و همنشینی ستمکاران را پیشه نمایید، و در میان‌تان صلیب بلند شود، و بر دسترخوانی بنشینید که بر آن شراب نوشیده می‏شود، و در حمام بدون ازار داخل گردید، و زنهار که زنان‏تان را اجازه بدهید و بگذارید که داخل حمام‏ها شوند، چون این عمل حلال نیست و جواز ندارد، و زنهار که با عجم‏ها بعد از پایین شدن‌تان به سرزمین آنان داخل آن طور معاملات تجارتی شوید که شما را در سرزمین آنان نگه دارد، چون نزدیک است که شما به سرزمین خویش برگردید، و زنهار که ذلت و خواری را بر گردن‏های خویش اندازید، فقط همان مواشی عرب را نگه دارید، و با آنان هر جایی که پایین شدید، پایین شوید، و بدانید که نوشیدنی‏ها از سه چیز درست می‏شوند: از کشمش، عسل و خرما، آنچه از این‏ها کهنه شود شراب است و حلال نیست، و بدانید که خداوند سه نفر را پاک و تزکیه نمی‏کند، و به‌سوی‌شان نگاه نمی‏نماید، و روز قیامت نزدیک‌شان نمی‏سازد، و برای‌شان عذاب دردناک است: مردی که به هدف و اراده دنیا با امامش بیعت نماید، اگر آن دنیا برایش رسید و بدان دست یافت برایش وفاداری نماید، و اگر آن را به دست نیاورد همراهش وفاداری نکند، و مردی که با مالی بعد از عصر بیرون شود، و به خدا سوگند یاد کند، که برای این مال اینقدر و اینقدر پرداخته شده، و آن مال به قول وی به فروش برسد [۱۱۷]، دشنام دادن مؤمن فسق است و قتال و جنگش کفر، و برای تو حلال نیست، که بیشتر از سه روز برادر مسلمانت را ترک بگویی و همراهش حرف نزنی، کسی که نزد جادوگر، کاهن یا ستاره شناس برود، و او را در گفته‌هایش تصدیق نماید، به آنچه بر محمد صنازل شده، کافر گردیده است. این چنین در الکنز (۲۰۷/۸) آمده است.

[۱۱۵] قریه‏ای است، در جنوب دمشق در حوران، و اکنون مخروبه می‏باشد. [۱۱۶] یعنی خود را در زندگی به معدبن عدنان مشابه سازید و زندگی سخت را در پیش گیرید و از عیش پرستی و تجمل پسندی پرهیز نمایید، تا انسان‏های مقاوم، پر صبر و آماده پیکار با هر مشکلی به بار آیید. م. [۱۱۷] در الترغیب در روایت ابوهریره از پیامبر صآمده، سوم: «مردی است که در صحرا و بیابانی بر آب اضافکی تسلط داشته باشد و مسافر را اجازه ندهد که از آن استفاده نماید».