حیات صحابه – جلد ششم

باز نگه داشته شدن سراقه بن مالک از پیامبر صو همراهش در هجرت

ابن سعد (۱۸۸/۱) از زیدبن اسلم و غیر وی روایت نموده که: سراقه بن مالک بعد از کشیدن تیرها [۲۴۸]که آیا بیرون شود یا بیرون نشود در طلب پیامبر صبیرون گردید، وی در هر سه باری که تیرها را کشید، برایش بیرون می‏گردید که بیرون نشود، ولی با آن هم سوار گردید و خود را به پیامبر صو همراهانش رسانید، پیامبر صدعا فرمود، که پاهای اسبش در زمین فرو رود، و چنان شد، وی گفت: ای محمد، از خداوند بخواه که اسبم را رها سازد، از تو [دیگران را] برمی‏گردانیم، پیامبر صگفت: «بار خدایا، اگر صادق باشد، اسبش را برایش رها گردان»، آن گاه پاهای اسبش بیرون گردید [۲۴۹].

وی همچنان (۲۳۲/۱) این را از عمیربن اسحاق روایت نموده، و در روایت وی آمده که گفت: ای دو تن، از خداوند برایم بخواهید، و این حق شما بر من باشد که دوباره برنگردم، آن گاه آن دو از خداوند خواستند، او دوباره به طرف‌شان رو آورد و باز در زمین فرو رفت، باز گفت: برایم دعا کنید، و این حق شما باشد که برنگردم، می‏افزاید: وی برای‌شان توشه و سواری پیشکش نمود، آن دو گفتند: «ما را از شر خودت در امان دار»، گفت: از شر خودم شما را در امان داشتم.

و نزد وی همچنان در یک حدیث طولانی در هجرت از ابومعبد خزاعی روایت است که گفت: ای محمد، از خداوند بخواه که اسبم را رها سازد، و من از تو بر می‏گردم، و کسی را که در عقبم هست نیز برمی گردانم، پیامبر صچنان نمود، وی رها گردید و برگشت، و مردم را دریافت که رسول خدا صرا جستجو می‏نمایند، گفت: برگردید، من برای‌تان آنچه را در اینجا هست بازجویی و جستجو نمودم، و خودتان دید و بصارت مرا در پیگیری می‏دانید، و به این صورت برگشتند.

و ابن سعد (۲۳۵/۱) از انس بن مالک سروایت نموده... و حدیث را در هجرت متذکر گردیده، و در آن آمده که می‏گوید: ابوبکر سنگاه نمود، ناگهان سوار کاری را ردید که به ایشان خود را رسانیده است، گفت: ای نبی خدا، این سوارکار به ما رسید، می‏افزاید: آن گاه پیامبر خدا صملتفت گردید و گفت: «بار خدایا، بیفکنش»، می‏گوید: و او را اسبش افکند، بعد از آن، اسبش در حالی برخاست که صدا می‏کشید، می‏گوید: آن گاه وی گفت: ای نبی خدا، به آنچه می‏خواهی دستورم بده، می‏افزاید: پیامبر صفرمود: «در جایت ایستاده باش و هیچ کسی را مگذار به ما بپیوندد»، می‏گوید: او در ابتدای روز در صدد دریافت و جنگ با پیامبر صبود، و در آخر روز پاسدار و نگهبانش [۲۵۰]. و (۹۹/۲) قصه سراقه به روایت براء سنزد احمد در باب هجرت و در بخش هجرت پیامبر صگذشت.

[۲۴۸] در زمان جاهلیت تیرهایی را با خود نگه می‏داشتند که در بعضی از آن‏ها «نعم» «آری» و در بعضی‌شان «لا» «نخیر»، و هم چنان در بعضی دیگر «افعل» «انجام ده» و در بعضی «لا تفعل» «انجام مده»، نوشته می‏بود، و چون می‏خواستند کاری را انجام دهند که در آن متردد می‏بودند آن تیرها را در کوزه و یا کیسه‏ای می‏انداختند، بعداً یکی از آن‏ها را از میان بر می‏داشتند، اگر در آن «افعل» و یا «نعم» نوشته می‏بود آن کار را انجام می‏دادند و در غیر آن ترکش می‏نمودند، ولی خداوند ﻷاین عمل را به صراحت رد نمود و در حرمت آن آیاتی را نازل کرد که از آن جمله آیت سوم سوره مائده می‏باشد. هدف سراقه در این حدیث همین است، سراقه که در آن وقت مشرک بود وقتی خواست در صدد دستگیری پیامبر ص خارج شود اولاً رو به طرف تیرهای خود آورد ولی از شدت حرص طبق هدایت و راهنمایی تیرهایش نیز عمل نکرد. م. [۲۴۹] صحیح. احمد (۱/ ۲) ابن سعد (۱/ ۱۸۸). [۲۵۰] بخاری (۳۹۰۶).