حیات صحابه – جلد ششم

پندها و اندرزهای ابوذر س

ابونعیم در الحلیه (۱۶۵/۱) از سفیان ثوری روایت نموده، که گفت: ابوذر غفاری روبروی کعبه برخاست و گفت: ای مردم، من جندب غفاری هستم، به‌سوی برادر ناصح و مهربان بشتابید، آن گاه مردم اطرافش را احاطه نمودند، گفت: چه فکر می‏کنید، اگر یکی از شما بخواهد سفر کند، آیا همانقدر توشه که برایش لازم است و او را به منزل می‏رساند نمی‏گیرد؟ گفتند: آری می‏گیرد، گفت: سفر راه قیامت، دورترین راهی است که می‏خواهید، بنابراین برای آن توشه لازم را با خود بگیرید. گفتند: چه برای ما کفایت می‏کند؟ گفت: برای پیشا مد کارهای بزرگ حج نمایید، و روزی بسیار گرم را، برای برانگیخته شدن طولانی محشر روزه بگیرید، دو رکعت نماز در تاریکی شب، برای وحشت قبرها بجا آرید، برای ایستادن روز بزرگ کلمه خیر را بگو، و از کلمه شر سکوت اختیار کن، مالت را صدقه کن، ممکن از سختی آن نجات یابی، دنیا را به دو بخش تقسیم نما: بخشی را به طلب آخرت اختصاص بده، و بخشی را به طلب حلال، بخش سوم برایت ضرر می‏رساند، و نفع نمی‏رساند، و آن را تو هم نمی‏خواهی. مال را هم به دو بخش تقسیم کن: بخشی آن را بر خانواده ات، آن هم از حلالش، مصرف نما، و بخشی دیگر را برای آخرتت تقدیم کن، سومی برایت ضرر می‏رساند و نفع نمی‏رساند، و آن را تو هم نمی‏خواهی. بعد از آن به صدای بلندش فریاد برآورد، ای مردم، حرص چیزی شما را به قتل رسانیده است، که هرگز آن را نمی‏یابید.

وی همچنان (۱۶۵/۱) از عبداللَّه بن محمد روایت نموده، که گفت: از شیخی شنیدم که می‏گوید: برای ما خبر رسیده، که ابوذر سمی‏گفت: ای مردم، من برای‌تان نصیحت کننده هستم، من بر شما مهربان هستم، در تاریکی شب، برای نجات از وحشت قبرها نماز بگزارید، در دنیا برای نجات از گرمای روز حشر روزه بگیرید و از ترس روز سخت و دشوار صدقه و انفاق نمایید. ای مردم، من برای‌تان نصیحت کننده هستم و من بر شما مهربان هستم.

و ابونعیم در الحلیه (۱۶۳/۱) از ابوذر سروایت نموده، که گفت: برای مردن تولد می‏شوند، برای ویرانی آباد می‏نمایند، بر آنچه فنا می‏شود حرص می‏ورزند و آنچه را باقی می‏ماند ترک می‏کنند، آگاه باشید، چقدر پسندیده‏اند، این دو ناخوشایند: مرگ و فقر. و نزد ابن عساکر، چنانکه در الکنز (۲۲۴/۸) آمده، از حبان بن ابی جبله روایت است، که ابوذر و ابودرداء بگفتند: برای مردن زاده می‏شوید، برای ویرانی آباد می‏کنید، بر آنچه فانی می‏شود حرص می‏ورزید و آنچه را باقی می‏ماند ترک می‏کنید، آگاه باشید، سه ناپسند نیکواند، مرگ، مریضی و فقر.