حیات صحابه – جلد ششم

بیانیه پیامبر صدر تحذیر و هشدار از اخلاق بد

حاکم - که آن را به شرط مسلم صحیح دانسته و لفظ هم از وی است - و ابرداود به اختصار از عبداللَّه بن عمر بروایت نموده‏اند که گفت: رسول خدا صبرای ما بیانیه‏ای ایراد نمود و گفت: «شما را از ظلم برحذر میدارم، چون ظلم تاریکی‏های روز قیامت است، و شما را از ناسزا گفتن و ناسزا شنیدن برحذر میدارم، و از حرص برحذر باشید، چون کسانی که قبل از شما بوده‏اند، به سبب حرص هلاک شده‏اند. حرص آنان را به قطع صله رحم امر نمود، قطع نمودند، و به بُخل امرشان نمود، بخل ورزیدند، و به فجور امرشان نمود، فاجر شدند»، آن‏گاه مردی برخاست و گفت: ای رسول خدا! کدام اسلام افضل است؟ فرمود: «همانی که مسلمانان از زبان و دستت سالم بمانند»، بعد همان مرد - یا غیر وی - گفت: ای رسول خدا! کدام هجرت بهتر است؟ دو نوع است: هجرت شهرنشین و هجرت بادیه‏نشین، هجرت بادیه‏نشین آن است، که وقتی فرا خوانده شد، پاسخ بدهد، و وقتی امر گردید، اطاعت نماید. و هجرت شهرنشین، دشوارترین هجرت‏هاست، و از همه هجرت‏ها اجر و پاداش بهتر دارد» [۵۲].

اینچنین در الترغیب (۱۵۸/۴) آمده است و طبرانی این را از هرماس بن زیاد به اختصار چنان که در الترغیب (۴۶۷/۳) آمده، روایت نموده، و در اولش افزوده: «و شما را از خیانت برحذر میدارم، چون خیانت همراه و رفیق بدی است» [۵۳].

[۵۲] صحیح. احمد (۲/ ۱۹۱) و آن را صحیح دانسته است. نگا: الصحیحة (۲/ ۲۳۹) و صحیح الترغیب (۲۶۰۴). [۵۳] ضعیف. طبرانی (۲۲/ ۲۰۴).