حیات صحابه – جلد ششم

وصیت وی بعد از این که به طاعون مبتلا گردید و قولش درباره قلب مؤمن

ابن عساکر از سعیدبن ابی سعید مقبری سروایت نموده، که گفت: هنگامی ابوعبیده بن جراح در اردن - و قبرش هم در همانجاست - به طاعون مبتلا گردید مسلمانانی را که نزدش حاضر بودند فراخواند و گفت: من برای‌تان وصیتی می‏کنم، که اگر آن را قبول کنید، همیشه در خیر می‏باشید: نماز را بر پا دارید، زکات را ادا کنید، ماه رمضان را روزه بگیرید، صدقه بدهید، حج نمایید و عمره بجا آرید، به یک دیگر خیرخواهی نمایید، امیران‌تان را نصیحت کنید، خیانت‌شان ننمایید تا دنیا هلاک‌تان نسازد، و اگر شخصی هزار سال عمر داده شود، باز هم جز رهسپار شدن به همین حالتم که می‏بینید، گزیری ندارد، خداوند مرگ را بر بنی آدم مقرر نموده است، و آنان می‏میرند، و خردمندترین آنان با طاعت‏ترین‌شان برای پروردگارش و عمل کننده‏ترین‌شان برای روز برگشتش است، والسلام علیکم و رحمة اللَّه. ای معاذبن جبل برای مردم نماز بده. و خودش درگذشت. آن گاه معاذ در میان مردم برخاست و گفت: ای مردم از گناهانتان به خداوند توبه و خالص نمایید، چون بنده هرگاه بعد از توبه از گناهانشان، با خداوند روبه‏رو گردد، بر خداوند حق می‏باشد که وی را ببخشد، مگر کسی را که بالایش دَین باشد، چون بنده در گرو دین خود است، و اگر کسی از شما در حالی صبح نمود، که با برادرش حرف نمی‏زد، باید با وی روبرو گردد، و همراهش مصافحه نماید، و برای مسلمان نمی‏سزد، که بیشتر از سه روز برادرش را ترک بگوید، چون این گناه بزرگ است. این چنین در منتخب الکنز (۷۴/۵) آمده است.

و ابونعیم در الحلیه (۱۰۲/۱) از ابوعبیده سروایت نموده، که گفت: مثال قلب مومن، چون گنجشک است، و هر روز اینقدر و اینقدر بار دور می‏خورد.