حیات صحابه – جلد ششم

بیانیه وی سدرباره امربه معروف و نهی از منکر

ابن ابی الدنیا و ابن عساکر از یحی بن یعمر روایت نموده‏اند که: علی بن ابی‏طالب سبرای مردم بیانیه داد، و بعد از حمد و ثنای خداوند گفت: ای مردم، کسانی که قبل از شما بودند، فقط به خاطر ارتکاب گناه هلاک گردیدند، و خدا پرستان و علماء آنان را نهی نکردند، و بنابراین عذاب‏ها بر ایشان نازل گردید. آگاه باشید، امر به معروف و نهی از منکر نمایید، قبل از این که بر شما نازل شود، آنچه که بر آنان نازل گردیده، و بدانید که امر به معروف و نهی از منکر رزقی را قطع نمی‏کند، و اجلی را نزدیک نمی‏سازد. امر از آسمان به‌سوی زمین چون قطره‏های باران به‌سوی هر نفس طبق تقدیر خداوند برایش در زیادت یا نقصان درخانواده یا مال یا نفس نازل می‏شود، و وقتی برای یکی ازشما نقصانی در خانواده، یا مال یا نفس رسید، و برای غیر خودش، غیر آن حالت را دید، این پدیده برایش باعث فتنه نباشد. چون مرد مسلمان تا وقتی مرتکب پستی نشده، هنگامی که از پستی ذکری به عمل بیاید، از آن می‏هراسد، و مردمان بخیل را نیز به همین ترس هشدار می‏دهد. مانند قمار باز ماهر و غالبی که انتظار کامیابی را در نخستین بار انداختن دانه‏هایش می‏کشد، کامیابیی که برایش منفعت به بار می‏آورد، و تاوان را از وی دفع می‏کند. شخص مسلمانی که پاک از خیانت است، هم همینطور است، و وقتی خداوند را دعا کند، انتظار یکی از این دو نیکی را می‏کشد، آنچه نزد خداوند است، برایش بهتر است، و یا این که خداوند برایش مال نصیب گرداند، که در این صورت وی صاحب خانواده و مال است. کشت دو گونه است: مال و فرزندان کشت دنیااند، و عمل صالح کشت آخرت است، و گاهی خداوند آن را برای قوم‌هایی جمع می‏کند. سفیان بن عیینه می‏گوید: کی غیر از علی بن ابی طالب می‏تواند چنین به نیکویی صحبت نماید؟! این چنین در الکنز (۲۲۰/۸) و منتخب الکنز (۳۲۶/۶) آمده است. این را در البدایه (۸/۸) از ابن ابی الدنیا به اسناد وی از یحیی از این قولش: امر از آسمان نازل می‏شود، تا آخر آن، به مانند آن متذکر شده، و در آنچه وی نقل نموده، آمده است: در این حال وی صاحب خانواده و مال می‏باشد، و حسب و دینش همراه وی می‏باشد، یا این که خداوند برایش در آخرت می‏دهد، و آخرت بهتر و باقی ماندنی است، کشت دوگونه است: کشت دنیا مال و تقوی است، و کشت آخرت، باقیماندنی‏های صالح [۱۵۰]است.

[۱۵۰] الباقیات الصالحات».