حیات صحابه – جلد ششم

پندها و اندرزهای عبداللَّه بن عباس ب

ابونعیم در الحلیه (۳۲۴/۱) از ابن عباس بروایت نموده، که وی گفت: ای صاحب گناه، از بدی فرجام و عاقبت آن در امان مباش، و آنچه از دنبال و عقب گناه می‏آید بزرگ‏تر از گناهی است که انجامش می‏دهی، زیرا قلت و کمی حیایت از کسی که بر راست و بر چپت قرار دارد، و تو در حال انجام گناه هستی، بزرگ‏تر از گناهی است که انجام می‏دهی. و خنده ات، در حالی که نمی‏دانی، خداوند با تو چه انجام دادنی است، از گناه بزرگتر است. و خوشیت به گناه، وقتی به آن دست یافتی، بزرگتر از گناه است. و اندوهت بر گناه، وقتی از نزدت فوت شود، بزرگتر از حالتی است که بر گناه دست یابی. و ترس و خوفت از باد، وقتی پرده خانه ات را تکان داد، و تو بر گناه قرار داشتی و قلبت از نگاه و دیدن خدا به سویت در اضطراب نبود، بزرگتر از گناهی است که آن را انجام می‏دهی. وای بر تو!! آیا می‏دانی، گناه ایوب ÷چه بود که خداوند وی را به مصیبت در جسدش و رفتن مالش آزمایش نمود؟ گناه ایوب ÷تنها این بود، که مسکینی از وی بر ظالمی کمک خواست، تا ظلم وی را از او دفع نماید، ولی ایوب علیه‏السلام وی را کمک ننمود، و به معروف امر نکرد و ظالم را از ظلم این مسکین منع ننمود، بنابراین خداوند ﻷدر بلاء و مشکلات گرفتارش کرد. و ابن عساکر از ابن عباس مثل این را، چنانکه در الکنز (۲۴۸/۲) آمده، تا به این قولش روایت نموده است: وای بر تو!! آیا می‏دانی.

و ابونعیم در الحلیه (۳۲۶/۱) از ابن عباس بروایت نموده، که گفت: خود را درادای فرایض و حقوقی که خداوند بر تو مرتب گردانیده است ملتزم بساز، آن را ادا کن و از خداوند در ادای آن کمک و استعانت بخواه، چون خداوند از هر بنده‏ای که صدق نیت و شوق را، در آنچه از ثواب نزدش هست، بداند وی را از آنچه بد می‏برد و ناپسند می‏داند یکطرف می‏سازد، وی پادشاه است و هر چه بخواهد انجام می‏دهد.

و ابونعیم در الحلیه (۳۲۶/۱) از ابن عباس بروایت نموده، که گفت: برای هر مؤمن و فاجر خداوند تعالی رزق حلال نوشته است، اگر تا آمدن آن صبر کند، خداوند تعالی آن را برایش می‏آورد،و اگر ناشکیبایی نماید، و از حرام چیزی را به دست آورد، خداوند رزق حلالش را کم می‏کند.