حیات صحابه – جلد ششم

پند و اندرز وی برای تعدادی که نزدش داخل گردیدند

ابن عساکر از سلیمان بن حبیب روایت نموده، که گفت: با تعدادی نزد ابوامامه سداخل شدم، وی را پیرمرد و شیخی یافتیم که لاغر و کلان سال شده است، عقل و منطقش را بهتر از آنچه از منظرش هویدا بود دریافتیم. وی در اولین صحبتی که به ما نمود گفت: این مجلس‌تان از تبلیغ و رسانیدن خدا برای شما و حجت و برهان وی بالای‌تان است، چون رسول خدا صبه آن چه ارسال گردیده بود، آن را تبلیغ نمود، و یارانش آنچه را شنیدند، تبلیغ کردند، پس شما هم آنچه را می‏شنوید، تبلیغ کنید: سه تن در ضمانت خداوند قرار دارند، که یا داخل جنت‌شان نماید، یا با به دست آوردن اجر و غنیمت آنان را برگرداند: کسی که در راه خدا بیرون شود، وی در ضمانت خداوند قرار دارد، که داخل جنتش نماید، یا با به دست آوردن اجر و غنیمت برگرداندش، و مردی که وضو نماید، و باز به طرف مسجد برود، وی در ضمانت خداوند قرار دارد، که داخل جنتش نماید، یا با به دست آوردن اجر و غنیمت بر گرداندش و مردی که با سلام دادن داخل خانه‏اش شود. بعد از آن گفت: در جهنم پلی هست، که هفت پل دیگر دارد، در وسط آن‏ها فیصله صورت می‏گیرد، بنده آورده می‏شود، وقتی به پل وسطی رسید، گفته می‏شود: بر تو چقدر دین هست؟ بعد آن را حساب می‏کند، و این آیت را تلاوت نمود:

﴿وَلَا يَكۡتُمُونَ ٱللَّهَ حَدِيثٗا﴾[النساء: ۴۲].

ترجمه: «و از خدا هیچ سخنی را نمی‏پوشانند».

می‏گوید: ای پروردگارم، بر من اینقدر و اینقدر دین است، می‏گوید: قرضت را ادا کن، پاسخ می‏دهد: چیزی ندارم، نمی‏دانم آن را به چه ادا سازم، آن گاه گفته می‏شود: از نیکی‏های وی بگیرید، و از نیکی‏های وی گرفته می‏شود، تا این که نیکی برایش باقی نمی‏ماند، وقتی نیکی‌هایش تمام گردید، گفته می‏شود: از گناهان کسی که از وی طلبکار است بگیرید، و بر وی بار کنید. گفت: برایم خبر رسیده، که مردانی نیکی‌هایی را چون کوه‏ها با خود می‏آورند، و تا آن وقت برای طلبکاران‌شان گرفته می‏شود، که برای‌شان هیچ نیکی باقی نمی‏ماند، و بعد از آن، گناهان طلبکاران ایشان بر آنان بار می‏گردد، تا این که چون کوه‏ها برایش برگردانیده می‏شود. بعد از آن گفت: زنهار که دروغ بگویید، چون دروغ به‌سوی فجور راهنمایی می‏کند، و فجور به‌سوی آتش می‏کشاند، و راست گویی را پیشه خویش گردانید، چون راستگویی به‌سوی نیکی هدایت می‏کند، و نیکی به‌سوی جنت می‏کشاند. بعد از آن گفت: ای مردم، شما از اهل جاهلیت گمراه ترید، خداوند تعالی در برابر یک دیناری که شما در راه خدا مصرف می‏کنید هفت صد دینار برای‌تان مقرر نموده است، و در برابر یک درهم نیز هفت صد درهم گردانیده است، ولی علی رغم این، شما دست باز می‏دارید. به خدا سوگند، همه فتوحات توسط شمشیرهایی صورت گرفت، که آراسته و مزین به طلا و نقره نبودند، بلکه آراسته به عصب‏های گردن شتر، سرب و آهن بودند. این چنین در الکنز (۲۲۳/۸) آمده است.