حیات صحابه – جلد ششم

بیانیه وی سدرباره ترغیب به عمل برای آخرت

دینوری و ابن عساکر از علی سروایت نموده‏اند که وی برای مردم بیانیه‏ای ایراد نمود، و پس از حمد وثنای خداوند گفت: اما بعد: دنیا روی گردانیده و اعلام خداحافظی نموده است، و آخرت روی آورده و به ظاهر شدن نزدیک گردیده است. امروز، روز آمادگی است و فردا مسابقه. آگاه باشید! که شما در روزهای اَمَل هستید و از عقب آن اجل است. کسی که در روزهای آرزویش، قبل از فرا رسیدن اجلش کوتاهی نماید، ناامید و زیانمند شده است. آگاه باشید! برای خداوند در وقت آسایش عمل کنید، چنانکه برایش در وقت ترس عمل می‏نمایید. آگاه باشید! من به خواب رفته‏تر از طلب کننده جنت ندیدم، و به خواب رفته‏تر از گریزنده دوزخ ندیدم. آگاه باشید! کسی را که حق نفع نرساند باطل برایش ضرر می‏رساند. کسی را که هدایت راست نسازد، گمراهی به بیراهه می‏کشاند. آگاه باشید! شما به کوچ نمودن دستور داده شده‏اید، و به توشه‏اندوزی راهنمایی گردیده‏اید. آگاه باشید! ای مردم، دنیا متاع اندکی است، که از آن نیکو کار و فاجر می‏خورند، و آخرت وعده راستینی است، که در آن پادشاه قدرتمند فیصله می‏کند. آگاه باشید! شیطان برای‏تان فقر را وعده می‏دهد، و به فحشاء دستورتان می‏دهد، و خداوند برای‏تان از طرف خود وعده بخشش و فضل می‏دهد، و خداوند گشایش دهنده و داناست. ای مردم! در عمرتان نیکی نمایید، در عاقبت‏تان حفاظت کرده می‏شوید. خداوند تبارک و تعالی جنتش را برای کسی وعده نموده، که از وی اطاعت نماید، و آتشش را برای کسی وعده نموده، که از وی نافرمانی کند. آن آتش، آتشی است، که صدایش خاموش نمی‏گردد، و اسیرش رها نمی‏شود، و شکسته‏اش درست نمی‏گردد. گرمایش شدید است. ژرفایش عمیق است و آبش زرداب است. شدیدترین هراس و ترسم بر شما پیروی خواهشات و درازی آرزوهاست. این چنین در الکنز (۲۲۰/۸) و در المنتخب (۳۲۴/۶) آمده است. و ابن کثیر در البدایه (۷/۸) این خطبه را به طولش از وکیع از عمروبن منبه از اوفی بن دلهم روایت نموده، و گفته: در روایتی آمده: پیروی خواهشات از حق باز می‏دارد، و درازی آرزو آخرت را فراموش می‏سازد.