حیات صحابه – جلد ششم

بیانیه وی سدرباره تقوی و عمل برای آخرت

ابونعیم در الحلیه (۳۵/۱) از عبداللَّه بن عکیم روایت نموده، که گفت: ابوبکر سبرای ما بیانیه داد و گفت: اما بعد، من شما را به تقوای خداوند توصیه می‏کنم، و اینکه برایش طوری ثنا بگویید، که اهل آن است، و این که رغبت و ترس را با هم خلط نمایید، و اصرار و الحاح در سؤال نمودن را از آن خود سازید، چون خداوند زکریا و اهل خانواده‏اش را ستوده، و گفته است:

﴿إِنَّهُمۡ كَانُواْ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِ وَيَدۡعُونَنَا رَغَبٗا وَرَهَبٗاۖ وَكَانُواْ لَنَا خَٰشِعِينَ﴾[الانبیاء: ۹۰].

ترجمه: «اینان به‌سوی نیکویی‏ها می‏شتافتند، و ما را به توقع و ترس فرا می‏خواندند و برای ما فروتن بودند».

ای بندگان خدا، بدانید که خداوند به حق خود، نفس‏های شما را گرو گرفته است، و بر این عمل عهدها و پیمان‏های شما را گرفته است، و اندک فانی را از شما به زیاد باقی خریده است، و این هم کتاب خداست که در میان‌تان وجود دارد، و شگفتی‌هایش پایان نمی‏پذیرد، و نورش خاموش نمی‏گردد، پس قولش را تصدیق نمایید، و از کتابش نصیحت پذیرید، و برای روز تاریک و ظلمانی از آن نور و بینایی حاصل کنید، چون شما را برای عبادت آفریده است، و کرام کاتبین را بر شما موظف گردانیده است، که آنچه را عمل می‏کنید می‏دانند، گذشته از این، ای بندگان خدا، بدانید که شما در مدت و مهلتی صبح و بیگاه می‏کنید، که علم آن از نزدتان غایب است، اگر توانستید، که مهلت‏ها در حالی سپری گردند، که شما در کار برای خدا قرار داشته باشید، این عمل را انجام دهید، و این عمل را جز به توفیق و عنایت خداوند انجام داده نمی‏توانید، بنابرین در مهلت اجل‏هایتان به کار خیر سبقت و تیزی نمایید، البته قبل از این که عمرهایتان سپری گردد، و شما را به بدترین اعمال‌تان بسپارد، چون قوم‌هایی عمرهایشان را برای دیگران گردانیدند، و نفس‏های خود را فراموش کردند، و من شما را از این باز می‏دارم، که چون آنان باشید، شتاب نمایید، شتاب نمایید، نجات یابید، نجات یابید، چون در عقب‌تان طالب سریع و تیز است و امرش هم تیز و سریع است. و این را همچنان ابن ابی شیبه، هناد، حاکم و بیهقی به مثل آن، روایت کرده‏اند، و برخی از آن را ابن ابی الدنیا در قصر الأمل، چنانکه در الکنز (۲۰۶/۸) آمده، روایت نموده است.