حیات صحابه – جلد ششم

حکم روایت مدلس:

۱- اگر مدلس به سماع تصریح کرده باشد، روایتش مقبول است، یعنی اگر بگوید: (سمعت عن فلان)، «از فلان شنیدم»، یا (حدثنا فلان)، «فلان برای ما حدیث بیان نمود»، حدیثش مقبول است.

۲- اگر به سماع تصریح نکرده باشد و به طریق عنعنه و مانند آن روایت نموده باشد، روایتش مقبول نیست.

۲- مرسل خفی: آن است که آن را از کسی روایت نماید که با وی ملاقات نموده و یا با وی معاصر بوده، ولی آنچه را روایت کند از وی نشنیده باشد، و به لفظی روایت کند که احتمال شنیدن و غیر آن را داشته باشد، مانند:

(قال)، «گفت»، این حدیث ضعیف می‏باشد، چون خود نوعی از منقطع است، و وقتی که انقطاع آن ظاهر گردد، حکمش حکم منقطع است.

مُعَنْعَنْ ومُؤَنَّن:

انواع ششگانه مردود به سبب سقوط در اسناد، گذشت، از این که درباره این دو اختلاف وجود داشت، که آیا نوعی از منقطع‌اند و یا متصل؟ لذا این دو را در اینجا متذکر می‏شویم.

الف: معنعن: نوعی از روایت است که راوی می‏گوید: «فلان عن فلان عن...» درباره اینکه آیا معنعن منقطع است و یا متصل در میان علماء اختلافاتی وجود دارد، ولی نزد جمهور اصحاب حدیث، فقه و اصول این نوع حدیث بنا بر شروطی متصل می‏باشد.

ب: مؤنن: نوعی از قول راوی است که می‏گوید: «حدثنا فلان أن فلاناً قال:...»، احمد و گروهی گفته‏اند که تا معلوم شدن اتصال آن، منقطع می‏باشد، ولی جمهور بر آنند، که مؤنن نیز چون معنعن مشروط به شروطی محمول به اتصال است.