حیات صحابه – جلد ششم

بیانیه حسین بن علی ب

طبرانی از محمدبن حسن روایت نموده، که گفت: هنگامی عمربن سعد نزد حسین پایین گردید، و حسین متیقن شد که آنان وی را به قتل می‏رسانند، در میان یارانش برای ایراد بیانیه برخاست، و پس از حمد و ثنای خداوند ﻷگفت: آنچه را نازل شده است می‏بینید، و دنیا تغییر نموده، و بیگانه شده است، و پسندیده‏اش روی گردانیده و رفته است، و از آن جز چون باقی مانده آب در ظرف باقی نمانده است. و از آن جز زندگی ذلت بار و خسیس، چون چراگاه وخیم و خطرناک، چیزی باقی نمانده است، آیا نمی‏بینید که به حق عمل نمی‏شود، و از باطل نهی صورت نمی‏گیرد؟ باید مؤمن به لقای خداوند علاقمند و راغب باشد، و من مرگ را سعادت می‏بینم، و زندگی با ظالمان و ستمگران را دلتنگی و آشفتگی می‏پندارم. هیثمی (۱۹۳/۹) می‏گوید: این محمد بن حسن همان ابن زباله است، و وی متروک می‏باشد، و قصه را درک ننموده است. می‏گویم: ابن جریر این خطبه را در تاریخش (۳۰۵/۴) از عقبه بن ابی العیزار روایت نموده، که گفت: حسین ÷در ذو حسم [۱۹۱]برخاست، و پس از حمد و ثنای خداوند... و مثل آن را متذکر شده است. و همچنان از عقبه بن ابی العیزار ذکر نموده که: حسین برای یارانش و یاران حر [۱۹۲]در بیضه [۱۹۳]بیانیه داد، و پس از حمد و ثنای خداوند گفت: ای مردم، رسول خدا صگفته است: «کسی پادشاه ستمگری را دید، که محرمات خداوند را حلال می‏داند، عهد خدا را می‏شکند، مخالف سنت رسول خداست، در قبال بندگان خدا، به گناه و تجاوز عمل می‏کند، و او وی را به فعل یا به قول منع نکرد، بر خداوند حق است، که وی را در جای داخل شدنش داخل سازد»، آگاه باشید، اینان طاعت شیطان را در پیش گرفته‏اند، طاعت رحمان را ترک نموده‏اند، فساد را آشکار کرده‏اند، حدود را معطل قرار داده‏اند، غنیمت را برای خود اختصاص داده‏اند، حرام خدا را حلال گردانیده‏اند و حلالش را حرام گردانیده‏اند، من به حق‏ترین کسی هستم که تغییر بدهد. نامه‏های شما در این راستا برایم رسید، و فرستاده‏هایتان با بیعت‌تان نزدم آمدند، که شما مرا تسلیم نمی‏کنید و از یاری و نصرتم دست بر نمی‏دارید، اگر بیعت‌تان را برای من تمام کنید، به هدایت‏تان دست می‏یابید. من حسین بن علی، و فرزند فاطمه دختر رسول خدا صهستم. نفسم با نفس‏های شماست و خانواده‏ام با خانواده‏های شماست، و من برای شما مقتدای خوبی هستم، و اگر چنین نکنید، و عهد خویش را نقض نمایید، و بیعتم را از گردن‏هایتان بیرون کشید، سوگند به جانم، که این عمل از طرف شما ناآشنا و بیگانه نیست. چون شما این را در برابر پدرم، برادرم و پسرعمویم [۱۹۴]انجام داده‏اید، و مغرور و فریب خورده کسی است، که به شما فریب خورد و مغرور گردد، در این صورت شما سهم خویش را از دست داده‏اید، و نصیب‏تان را ضایع ساخته‏اید، و کسی که عهدشکنی نماید، بدون تردید به ضرر خودش است، و خداوند از شما بی‌نیاز و بی‌پرواز خواهد ساخت، «والسلام علیکم ورحـمه الله وبرکاته».

[۱۹۱] نام جایی است. [۱۹۲] وی حربن یزید تمیمی است که عبیداللَّه بن زیاد وی را با هزار جنگجو، قبل از عمربن سعد، به‌سوی حسین فرستاده بود. [۱۹۳] نام جایی است. [۱۹۴] وی مسلم بن عقیل است، که در کوفه به دست عبیداللَّه بن زیاد به قتل رسید، و حسین وی را برای دعوت به‌سوی اهل کوفه فرستاده بود.