حیات صحابه – جلد ششم

مبحث اول: ضعیف

ضعیف در لغت، ضدقوی است، و ضعف به دو بخش تقسیم می‏شود، یکی حسی و دیگری معنوی، که در اینجا ضعف معنوی مورد اعتبار می‏باشد.

و در اصطلاح: حدیثی را ضعیف گویند که صفت حدیث حسن، به خاطر نبودن شرطی از شرایط آن، در آن موجود نباشد. ضعیف برای خود مراتبی دارد، که شدت ضعف و قلت آن به راویان حدیث تعلق می‏گیرد، که می‏توان از آن‏ها به نام‏های ذیل یاد نمود:

الف: ضعیف ب: خیلی‏ها ضعیف ج: واهی د: منکر ه: موضوعی

روایت حدیث ضعیف را علماء جائز دانسته‏اند، ولی اگر حدیث ضعیف، موضوعی باشد، در صورتی روایت آن جواز دارد که درباره عقاید و احکام شرعی نباشد، و موضوعی بودنش نیز بیان گردد. عمل به حدیث ضعیف به شرط این که خیلی‏ها ضعیف نباشد، و در تحت کدام اصل معمول قرار داشته باشد، و در وقت عمل به ثبوت آن عقیده و اعتقاد ثابت نگردد، جواز دارد، آن هم به خاطر مراعات احتیاط.

مبحث دوم: خبر مردود به سبب افتادن راوی از اسناد

هدف از افتادن راوی از اسناد، انقطاع سلسله اسناد، به سقوط یک راوی و یا زیاده از یک راوی، از اول سند یا از میان آن و یا از آخر آن، به شکل ظاهر و یا خفی است، چه این سقوط از طرف بعضی راویان به شکل عمدی باشد و یا غیر عمدی.