حیات صحابه – جلد ششم

بیانیه پیامبر صدرباره خیر زندگی

عسکری از علی سروایت نموده، که گفت: رسول خدا صبیانیه ایراد نمود و گفت: «در زندگی خیر نیست، مگر برای شنونده فرا گیرنده، یا عالم ناطق، ای مردم شما در زمان هدنه [۵۹]هستید، و حرکت و سیر بر شما تیز و سریع [۶۰]است، و شما شب و روز را دیدیدکه هر جدید را کهنه می‏کنند، و هر دور را نزدیک می‏سازند، و هر موعود را با خود می‏آورند، پس برای جهاد به دوری میدان مسابقه آمادگی بگیرید». آنگاه مقداد سگفت: ای نبی خدا هدنه چیست؟ فرمود: «آزمایش و انقطاع، وقتی که امر برای شما چون پاره شب تاریک مختلط، پوشیده و دشوار گردید، به قرآن چنگ زنید. چون قرآن شفاعت کننده ییست، که شفاعتش مورد قبول است، و مجادله کننده ییست که مورد تصدیق می‏باشد. کسی که آن را در پیش رویش قرار دهد، به جنت رهنمونی اش می‏کند، و کسی که آن را در عقبش قرار دهد، به آتش رهنمونی اش می‏کند، و قرآن رهنما به‌سوی بهترین راه است، و قرآن فیصله کننده و قاطع است و بیهوده نیست. قرآن پشت و شکم دارد، ظاهرش حکم است، و باطنش علم، بحرش ژرف و عمیق است، عجایب و شگفتی‌هایش حساب نمی‏شود، و عالمانش از آن سیرنمی‏گردند. قرآن ریسمان متین خداست، صراط مستقیم است، و همان حقیست، که وقتی جن‏ها شنیدندش بی‌مهابا گفتند:

﴿إِنَّا سَمِعۡنَا قُرۡءَانًا عَجَبٗا ١ يَهۡدِيٓ إِلَى ٱلرُّشۡدِ فَ‍َٔامَنَّا بِهِ﴾[الجن: ۱-۲].

ترجمه: «ما قرآن عجیبی را شنیدیم، که به‌سوی راه راست دلالت می‏کند، و به آن ایمان آوردیم».

کسی که به آن حرف بزند راست گفته، کسی که به آن عمل کند پاداش داده می‏شود، کسی که به آن حکم نماید عدالت نموده است و کسی که به آن عمل نماید، به‌سوی راه راست هدایت گردیده است، در آن چراغ‏های هدایت، منار حکمت و رهنمونی به‌سوی حجت و برهان است». این چنین در الکنز (۲۱۸/۱) آمده است.

[۵۹] دنه: سازش، متارکه جنگ، حالت آتش بس و راحتی و آرامش را معنی می‏دهد.م. [۶۰] یعنی ایام و اوقات زود می‏گذرند و از شما فوت می‏شوند.م.