بیانیهاش هنگام مصالحهاش با معاویه
طبرانی در الکبیر از شعبی روایت نموده، که گفت: در نخیله در وقت مصالحه، حسن بن علی ببا معاویه سحاضر بودم، معاویه برایش گفت: وقتی که اینطور است برخیز و صحبت کن، و برای مردم خبر بده، که تو این امر را برای من تسلیم نمودهای - و گاهی سفیان گفته: مردم را از این امری که ترک نمودهای خبر بده -، آن گاه برخاست و پس از قرار گرفتن بر منبر، و حمد و ثنای خداوند - شعبی میگوید: و من آن را میشنیدم -، گفت: اما بعد: بهترین زیرکی و خردمندی تقواست، و بدترین حماقت فجور است، در این امری که من و معاویه در آن اختلاف نمودهایم، یا این که حق من بود، و آن را برای معاویه، به اراده صلاح این امت و جلوگیری از ریختن خونهایشان ترک نمودم، یا این که حقی بود برای شخصی مستحقتر از من به آن، و من این عمل را انجام دادم، و نمیدانم، شاید این فتنهای و اسبابی برای شما تا یک مدتی باشد. هیثمی (۱۰۸/۴) میگوید: در این روایت مجالدبن سعید آمده، و دربارهاش سخن است، ولی ثقه دانسته شده، و بقیه رجال آن، رجال صحیحاند.
و حاکم (۱۷۵/۳) از طریق مجالد از شعبی روایت نموده، که گفت: حسن بن علیبدر نخله [۱۶۵]برای ما، در وقتی که با معاویه صلح نمود، صحبت نمود، وی برخاست و پس از حمد و ثنای خداوند... و مثل آن را ذکر نموده، و بعد از این قولش: تا مدتی، افزوده است: با این گفتهام، از خداوند برای شما و خودم آمرزش میطلبم. بیهقی (۱۷۳/۸) این را از طریق مجالد، از شعبی به مثل آن روایت نموده است.
و ابن جریر در تاریخش (۱۲۴/۴) روایت نموده که: حسن بن علی بدر آن بیانیه گفت: اما بعد: ای مردم، خداوند شما را توسط اول ما هدایت نمود، و خونهایتان را از ریختن توسط آخر ما نگه داشت، و برای این امر مدتی است، و دنیا در تحول و گردش است، و خداوند تعالی برای نبیاش صگفته است:
﴿وَإِنۡ أَدۡرِي لَعَلَّهُۥ فِتۡنَةٞ لَّكُمۡ وَمَتَٰعٌ إِلَىٰ حِينٖ ١﴾[الانبیاء: ۱۱۱].
ترجمه: «و نمیدانم شاید این فتنهای باشد برای شما و بهرهگیری تا مدتی».
[۱۶۵] درست و صواب نخلیه است، و آن جایی است در عراق.