باب ۲۲: فضائل عبدالله بن مسعود و مادرب
۱۵٩٧- حدیث: «أَبي مُوسى الأَشْعَرِيِّس قَالَ: قَدِمْتُ، أَنَا وَأَخِي مِنَ الْيَمَنِ، فَمَكثْنَا حِينًا مَا نُرَى إِلاَّ أَنَّ عَبْدَ اللهِ بْنَ مَسْعُودٍ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِ النَّبِيِّج، لِمَا نَرَى مِنْ دُخُولِهِ وَدُخُولِ أُمِّهِ عَلَى النَّبِيِّج» [۳۲۶].
یعنی: «ابو موسى اشعرىسگوید: من و برادرم از یمن آمدیم، مدّتى در مدینه بودیم، در این مدّت ما عبدالله بن مسعودسرا جزو افراد خانواده پیغمبر جمى‌دانستیم، چون او و مادرش را مى‌دیدیم که اکثر پیش پیغمبر جهستند».
۱۵٩۸- حدیث: «عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍس خَطَبَ، فَقَالَ: وَاللهِ لَقَدْ أَخَذْتُ مِنْ فِي رَسُولِ اللهِج بِضْعًا وَسَبْعِينَ سُورَةً، وَاللهِ لَقَدْ عَلِمَ أَصْحَابُ النَّبِيِّج أَنِّي مِنْ أَعْلَمِهِمْ بِكِتَابِ اللهِ، وَمَا أَنَا بِخَيْرِهِم.
قَالَ شَقِيقٌ (رَاوِي الْحَدِيثِ): فَجَلَسْتُ فِي الْحِلَقِ أَسْمعُ مَا يَقُولُونَ، فَمَا سَمِعْتُ رَدًّا يَقُولُ غَيْرَ ذَلِكَ» [۳۲٧].
یعنی: «عبدالله بن مسعودسگوید: قسم به خدا هفتاد و چند سوره از قرآن را شخصآ از دهان پیغمبر جدریافت نموده‌ام، و اصحاب پیغمبر جمى‌دانند: من از عالم‌ترین ایشان به قرآن هستم، ولى من بهترین اصحاب نمى‌باشم.
شقیق (راوى حدیث) گوید: در میان (مجلسى که عبدالله بن مسعود این سخن را گفت)، بودم و آنچه در مجلس گفته مى‌شد گوش مى‌کردم، از کسى نشنیدم که این گفته عبدالله را رد کند».
۱۵٩٩- حدیث: «عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍس قَالَ: وَاللهِ الَّذِي لاَ إِلهَ غَيْرُهُ مَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ مِنْ كِتَابِ اللهِ إِلاَّ وَأَنَا أَعْلَمُ أَيْنَ أُنْزِلَتْ وَلاَ أُنْزِلَتْ آيَةٌ مِنْ كِتَابِ اللهِ إِلاَّ وَأَنَا أَعْلَمُ فِيمَ أُنْزِلَتْ وَلَوْ أَعْلَمُ أَحَدًا أَعْلَمَ مِنِّي بِكِتَابِ اللهِ تُبَلِّغُهُ الإِبِلُ لَرَكِبْتُ إِلَيْهِ» [۳۲۸].
یعنی: «عبدالله بن مسعودسگوید: قسم به خدایى که هیچ معبود حقّى جز او نیست، هیچ سوره‌اى از قرآن نیست که من ندانم در چه جایى نازل شده است، و هیچ آیه‌اى از قرآن نیست مگر اینکه من مى‌دانم درباره چه نازل شده است، اگر بدانم کسى از من عالم‌تر به قرآن وجود دارد و من مى‌توانم با سوار شتر به او برسم، سوار بر شتر به سوى او خواهم رفت».
۱۶۰۰- حدیث: «عَبْدِ اللهِ بْنِ عَمْرٍوب عَنْ مَسْرُوقٍ، قَالَ: ذُكِرَ عَبْدُ اللهِ عِنْدَ عَبْدِ اللهِ بْنِ عَمْرٍو، فَقَالَ: ذَاكَ رَجُلٌ لاَ أَزَالُ أُحِبُّهُ بَعْدَ مَا سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِج يَقولُ: اسْتَقْرِئوا الْقُرْآنَ مِنْ أَرْبَعَةٍ: مِنْ عَبْدِ اللهِ مَسْعُودٍ (فَبَدَأَ بِهِ)، وَسَالِم مَوْلَى أَبِي حُذَيْفَةَ، وَأُبَيِّ بْنِ كَعْبٍ، وَمُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ» [۳۲٩].
یعنی: «مسروق گوید: پیش عبدالله بن عمرو، از عبدالله بن مسعود بحث شد، عبدالله بن عمرو گفت: عبدالله بن مسعود کسى است، از هنگامى که شنیدم پیغمبرجفرمود: قرائت قرآن را از چهار نفر یاد بگیرید: اوّل: عبدالله بن مسعود. دوم: سالم مولى ابو حذیفه. سوم: اُبى بن کعب. چهارم: معاذ بن جبل. از آن وقت هر روز بیشتر او را دوست دارم».
[۳۲۶] أخرجه البخاري في: ۶۲ كتاب فضائل أصحاب النّبيّ: ۳٧ باب مناقب عبدالله بن مسعودس. [۳۲٧] أخرجه البخاري في: ۶۶ كتاب فضائل القرآن: ۸ باب القراء من أصحاب النّبيّ ج. [۳۲۸] أخرجه البخاري في: ۶۶ كتاب فضائل القرآن: ۸ باب القراء من أصحاب النّبيّ ج. [۳۲٩] أخرجه البخاري في: ۶۳ كتاب مناقب الأنصار: ۱٧ باب مناقب زيد بن ثابت.