باب ۱۸: اثبات حساب در روز قیامت
۱۸۲٧ ـحدیث: «عَائِشَةَل زَوْجِ النَّبِيِّج كَانَتْ لاَ تَسْمَعُ شَيْئًا لاَ تَعْرِفُهُ إِلاَّ رَاجَعَتْ فِيهِ حَتَّى تَعْرِفَهُ وَأَنَّ النَّبِيَّج قَالَ: مَنْ حُوسِبَ عُذِّبَ قَالَتْ عَائِشَةُ: فَقُلْتُ أَوَلَيْسَ يَقُولُ اللهُ تَعَالَى ﴿فَسَوۡفَ يُحَاسَبُ حِسَابٗا يَسِيرٗا٨﴾[الانشقاق: ۸]. قَالَتْ: فَقَالَ إِنَّمَا ذَلِكَ الْعَرْضُ، وَلكِنْ مَنْ نُوقِشَ الْحِسَابَ يَهْلِكْ» [۵۶۲].
یعنی: «عایشهلهمسر پیغمبر جعادت داشت وقتى چیزى را مى‌شنید ولى خوب نمى‌فهمید، درباره آن پرسش و جستجو مى‌کرد تا به حقیقت آن آگاه مى‌شد. پیغمبر جگفت: هر کس در قیامت مورد محاسبه و بازجویى قرار گیرد عذاب داده مى‌شود. عایشهلگوید: گفتم: اى رسول خدا! مگر خداوند نمى‌فرماید: سپس حساب ساده‌اى از او بعمل مى‌آید، «یعنى خداوند فرموده حساب ساده، وقتى که ساده باشد با عذاب همراه نیست». پیغمبر جگفت: این یادآورى است نه حساب، ولى کسى که به تمامى حساب را پس بدهد بدبخت مى‌شود».
۱۸۲۸ ـحدیث: «ابْنِ عُمَرَب قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِج: إِذَا أَنْزَلَ اللهُ بِقَوْمٍ عَذَابًا، أَصَابَ الْعَذَابُ مَنْ كَانَ فِيهِمْ، ثُمَّ بُعِثُوا عَلَى أَعْمَالِهِمْ» [۵۶۳].
یعنی: «ابن عمربگوید: پیغمبر جگفت: هرگاه عذاب خدا بر ملّتى نازل شود همه افراد آن اعم از مخلصان و فاسدان مشمول عذاب مى‌شوند ولى در روز قیامت هر کس با اعمال خود زنده مى‌شود (نیکوکاران با اعمال صالحشان و بدکاران با اعمال بدشان زنده مى‌شوند)».
وصلّى الله على سيِّدنا محمّد وعلى آله وأصحابه أجمعين
[۵۶۲] أخرجه البخاري في: ۳ كتاب العلم: ۳۵ باب من سمع شيئآ فراجع حتّى يعرفه. [۵۶۳] أخرجه البخاري في: ٩۲ كتاب الفتن: ۱٩ باب (إِذَا أَنْزَلَ آللهَ بِقَوْمٍ عَذَابَآ).