باب ۶: رعایت صله رحم و حرام بودن قطع آن
۱۶۵۵ ـحدیث: «أَبِي هُرَيْرَةَس عَنِ النَّبِيِّج، قَالَ: خَلَقَ الله الخَلْقَ. فَلَمَّا فَرَغَ منْهُ، قَامَتِ الرَّحِمُ، فَأَخَذَتْ بِحَقُوِ الرَّحْمانِ، فَقَالَ لَهُ: مَهْ. قَالَتْ: هاذَا مَقَامُ العَائِذِ بِكَ مِنَ القَطِيعَةِ. قَالَ: أَلارَ تَرْضَيْنَ أَنْ أَصِلَ مَنْ وَصَلَكِ، وَأَقْطَعَ مَنْ قَطَعَكِ؟ قَالَتْ: بَلعى يَا رَبِّ! قَالَ: فَذَاكِ.
قَالَ أَبُو هُرَيْرَةَ: اقْرَؤُوا إِن شِئْتُمْ:﴿فَهَلۡ عَسَيۡتُمۡ إِن تَوَلَّيۡتُمۡ أَن تُفۡسِدُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَتُقَطِّعُوٓاْ أَرۡحَامَكُمۡ٢٢﴾[محمد: ۲۲][۳۸۵].
یعنی: «ابو هریرهسگوید: پیغمبر جگفت: وقتى که خداوند خلق کائنات را به اتمام رساند رحم آمد، و در پیشگاه خداوند به سجده افتاد، خداوند فرمود: هرچه مىخواهى بگو، گفت: خداوندا! به تو پناه آوردهام از شرّ کسانى که مرا قطع مىکنند (و حقّ صله رحم را به جا نمىآورند)، خداوند به رحم فرمود: مگر به این راضى نیستى، کسى که تو را رعایت کند منهم او را رعایت نمایم، کسى که تو را ترک کند منهم او را ترک نمایم؟ رحم گفت: خداوندا! به این امر راضى هستم، خداوند فرمود: هر کس صله رحم را به جا آورد من با او هستم و هر کسى که آن را ترک کند منهم او را ترک خواهم کرد.
(قرابت و نسب و روابط و علاقاتى که از این قرابت به وجود مىآید (رحم) مىگویند، و رعایت این روابط در نظر اسلام داراى اجر و ثواب و موجب رضایت خدا است و بىتوجّهى به این روابط باعث از بین رفتن همبستگى در بین خویشان و نزدیکان مىشود و گناه بزرگى است که قهر و غضب خدا را بدنبال دارد).
ابو هریرهسگفت: براى تأیید این امر مىتوانید آیه ۲۲ سوره محمّد را بخوانید که مىفرماید: «مگر مىخواهید وقتى که قدرت را به دست گرفتید، در زمین فتنه و فساد به وجود بیاورید و صله رحم را قطع کنید».
(مىبینم خداوند متعال قطع صله رحم را جزو فتنه و فساد بیان نموده است).
۱۶۵۶ ـحدیث: «جُبَيْرِ بْنِ مُطْعِم، أَنَّهُ سَمِعَ النَّبِيَّج يَقُولُ: لاَ يَدْخُلُ الجَنَةَ قَاطِعٌ» [۳۸۶].
یعنی: «جبیر بن مطعمسگوید: شنیدم که پیغمبر جگفت: کسانى که صله رحم را قطع مىکنند (و با علم به اینکه این کار حرام است آن را براى خود حلال مىدانند) داخل بهشت نمىشوند».
۱۶۵٧ ـحدیث: «أَنَسِ بْنِ مَالِكٍس قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهج يَقُولُ: مَنْ سَرَّهُ أَنْ يُبْسَطَ لَهُ رِزْقُهُ، أَو يُنْسَأَ لَهُ فِي أَثَرِهِ، فَلْيَصِلْ رَحِمَهُ» [۳۸٧].
یعنی: «انس بن مالکسگوید: شنیدم که پیغمبر جگفت: کسى که مىخواهد خداوند رزقش را افزایش دهد، و بقیه عمرش پرخیر و برکت باشد، باید صله رحم را به جا آورد».
(باید دانست که صله رحم تنها عبارت از دید و بازدید نیست بلکه کلیه احسان و نیکوکارى و ادب اسلامى را شامل مىشود).
[۳۸۵] أخرجه البخاري في: ۶۵ كتاب التفسير: ۴٧ سورة محمّد: ۱ باب ﴿وَتُقَطِّعُوٓاْ أَرۡحَامَكُمۡ٢٢﴾[محمد: ۲۲]. [۳۸۶] أخرجه البخاري في: ٧۸ كتاب الأدب: ۱۱ باب إثم القاطع. [۳۸٧] أخرجه البخاري في: ۳۴ كتاب البيوع: ۳۱ باب من أحبّ البسط في الرّزق.