باب ۵۲: در مورد فضائل اصحاب و فضائل تابعین و فضائل تابع تابعین
۱۶۴۵- حدیث: «أَبِي سَعِيدٍ الْخدْرِيِّس عَنِ النَّبِيِّج، قَالَ: يَأْتِي زَمَانَ يَغْزو فِئَامٌ مِنَ النَّاسِ، فَيُقَالُ: فِيكُمْ مَنْ صَحِبَ النَّبِيَّج فَيُقَالُ: نَعَمْ فَيُفْتَحَ عَلَيْهِ ثُمَّ يَأْتِي زَمَانٌ فَيُقَال: فِيكُمْ مَنْ صَحِبَ أَصْحَابَ النَّبِيِّج فَيُقَالُ: نَعَمْ فَيُفْتَحُ ثُمَّ يَأْتِي زَمَانٌ فَيُقَالُ: فِيكُمْ مَنْ صَحِبَ صَاحِبَ أَصْحَابِ النَّبِيِّج فَيقَالُ: نَعَم فَيُفْتَحُ» [۳٧۵].
یعنی: «ابو سعید خدرىسگوید: پیغمبر جگفت: زمانى فرا مى‌رسد که جماعت فراوانى به جهاد و جنگ علیه کفار قیام مى‌نمایند، سؤال مى‌شود: آیا در بین این جماعت کسى پیدا مى‌شود، که به فیض صحبت پیغمبر جرسیده باشد؟ مى‌گویند: بلى، خداوند به برکت وجود این صحابى آنان را پیروز مى‌گرداند، بعداً زمانى فرا مى‌رسد که مى‌پرسند در بین شما کسى هست که کسانى را دیده باشد که ایشان پیغمبر جرا دیده باشند؟ گفته مى‌شود: بلى، باز خداوند به برکت وجود این تابعى (کسى که اصحاب را دیده باشد) در این جنگ آنان را پیروز مى‌گرداند.
سپس زمانى فرا مى‌رسد که مى‌پرسند در بین شما کسى هست که کسانى را دیده باشد که آنان اصحاب پیغمبر جرا دیده باشند؟ گفته مى‌شود: بلى، خداوند به برکت وجود این تابع تابعین آنان را در جنگ پیروز مى‌نماید».
۱۶۴۶- حدیث: «عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍس عَنِ النَّبِيِّج، قَالَ: خَيْرُ النَّاسِ قَرْنِي، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ ثُمَّ يَجِىء أَقْوَامٌ تَسْبِقُ شَهَادَةُ أَحَدِهِمْ يَمِينَهُ، وَيَمِينُهُ شَهَادة» [۳٧۶].
یعنی: «عبدالله بن مسعودسگوید: بهترین مردم کسانى هستند که در قرن من قرار دارند (یعنى اصحاب پیغمبر جهستند البتّه منظور غیر انبیاء مى‌باشد) و بعد از ایشان کسانى هستند که بعد از قرن من به وجود مى‌آیند (یعنى جزو تابعین هستند) و بعد از قرن تابعین قرن تابع تابعین مى‌باشد، بعد از تابع تابعین کسانى مى‌آیند که قسمشان بر شهادتشان، یا شهادتشان بر قسمشان سبقت مى‌نماید، (یعنى کسى که شهادت مى‌دهد نباید قسم بخورد و قسم خوردن او نشانه عدم اعتماد به شهادتش مى‌باشد)».
۱۶۴٧- حدیث: «عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍب قَالَ: قَالَ النَّبِيُّج: خَيْرُكُمْ قَرْنِي، ثُمَّ الَّذِين يَلُونَهُمْ، ثُمَّ الَّذِين يَلُونَهُمْ قَالَ عِمْرَانُ: لاَ أَدْرِي، أذَكَرَ النَّبِيُّج، بَعْدُ، قَرْنَيْنِ أَوْ ثَلاَثَةً، قَالَ النَّبِيُّج: إِنَّ بَعْدَكُمْ قَوْماً يَخُونُونَ وَلاَ يُؤْتَمَنونَ، وَيَشْهَدُونَ وَلاَ يُسْتَشْهَدُونَ، وَيَنْذِرُونَ وَلاَ يَفُونَ، وَيَظْهَرَ فِيهِمُ السِّمَنُ» [۳٧٧].
یعنی: «عمران بن حصینسگوید: پیغمبر جگفت: بهترین شما کسانى است که در قرن من و جزو اصحاب من است، بعد از اصحاب کسانى است که به دنبال ایشان مى‌آیند و تابعین هستند، بعد از تابعین کسانى است که بعد از تابعین مى‌آیند، و تابع تابعین هستند، عمران گوید: نمى‌دانم پیغمبر جبعد از این، آیا دو قرن یا سه قرن را ذکر نمود؟ سپس فرمود: بعد از تابع تابعین افرادى مى‌آیند، که خیانت مى‌نمایند و امانت را رعایت نمى‌کنند، وقتى بر جریانى شاهد شدند بدون اینکه از ایشان درخواست شهادت شود با عجله شهادت مى‌دهند، چیزهایى را بر خود واجب مى‌نمایند و نذر مى‌کنند ولى وفا به نذر خود نمى‌نمایند، عشق و علاقه‌شان به دنیا و زینت آن فراوان مى‌شود، در خوردن و نوشیدن اسراف مى‌نمایند و چاق مى‌شوند».
[۳٧۵] أخرجه البخاري في: ۵۶ كتاب الجهاد والستر: ٧۶ باب من استعان بالضُّعفاء والصّالحين في الحرب. [۳٧۶] أخرجه البخاري في: ۵۲ كتاب الشهادات: ٩ باب لايشهد على شهادة جور إذا أشهد. [۳٧٧] أخرجه البخاري في: ۵۲ كتاب الشهادات: ٩ باب لايشهد على شهادة جور إذا أشهد.